[[@YHRK]] [[@Spiritual]]
Gollakalāpam, Kuchipudi Dance Drama, Philosophical Interpretation by YHRK

CAUTION: This HTML Page is Under Construction. This content needs further Formatting and Refinement.

కూచిపూడి నాట్య వేద ఆత్మయజ్ఞము

గొల్లకలాపము

అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము

అధ్యయన విద్యార్థి , రచన : యేలేశ్వరపు హనుమ రామకృష్ణ (YHRK)

[Chapters 13 to 24 out of total 48]
విషయ సూచిక :

అధ్యాయము–13.) చాతుర్వర్ణ్యాలు
గొల్లభామ : (కొంచము సేపు మౌనం - ఆ తరువాత) మరల అడుగు
చున్నాను కదా అని, ఏమీ అనుకోకండేం!
మీరు-నేను ఈ సభలోకి వేంచేసిన ప్రేక్షక మహాశయులు -
మనందరి యొక్క జగత్తులోనికి’ ‘రాక’ - జగత్తునుండి
తదితరులు ‘పోక’లు ఒక్క తీరైనవే కదా!
మరి?
“మా బ్రాహ్మణుల జన్మలు ప్రత్యేకమైనవి” అని మీరు ప్రకటించటం ఎట్లా
యుక్తి యుక్తం?
బ్రాహ్మణుడు : సరే! “అన్ని దేహముల పుట్టుక ఒక్క తీరైనవే!”….. అని
కాసేపు అనుకుందాం! అదే నిజమైతే “బ్రాహ్మణులు భూసురులు. భూమిపై
జన్మించినవారిలో అగ్రజన్ములు”….. అని అనేకులు మమ్ములను ఎందుకు
గౌరవిస్తున్నారంటావ్? అట్లా పూజించేవారంతా నీకన్నా తెలివి తక్కువ వారని
నీ ఉద్దేశ్యమా ఏమిటి? చెప్పు! అసలు నీవేమనుకుంటున్నావో, అది చెప్పు?
గొల్లభామ :“వేష-భాషలు” మాత్రం చేత “మేము బ్రాహ్మణులము. తదితర
జనులందరిచే పూజార్హులము” అని తమకు తామే భావించటం దట్టమై
సాంసారిక సంబంధమైన ‘అహంకారము’ సూచిస్తుందేమోనని నేను
అనుకుంటున్నాను. ఎందుకుంటారేమో! శాస్త్రములపై ఉన్న గౌరవం
ప్రదర్శించటానికి బ్రాహ్మణులు పూజార్హులుగా అందరూ గౌరవిస్తూ
ఉంటారు. ఇది దృష్టిలో పెట్టుకొని “బ్రాహ్మణుల జన్మలు అందరిలో
ప్రత్యేకమైనవి”…. “ అని మీరు అనటం ”అద్వితీయం బ్రహ్మమ్" అనే
వాక్యార్థాని సానుకూల్యమా? చెప్పండి!
బ్రాహ్మణుడు : అట్లాగా? బాగానే ఉన్నది. అయితే, ఇప్పుడు మరొక
47
: అధ్యయన వ్యాఖ్యాన - పుష్పము - గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము శూద్రులుక్షత్రియులు- వైశ్యులు - . “బ్రాహ్మణులు- / ప్రశ్నవేస్తాను“.
కదా! ఆయా జాతి ధర్మాలు వివరించి చెప్పే చూస్తూ ఉన్నదే ధర్మశాస్త్రాల
é | అనుభవమగుచున్నదే కదా! అందరిచేత ఒప్పుకోబడుచున్న చతుర్వర్ణ్యాలని
నిజమంటావా? అబద్ధమంటావా? చెప్పు!
గొల్లభామ : స్వామీ! దయయుంచి చిరుకోపం తెచ్చుకోండి. ఆ
శుభోదయాన ఇక్కడ వేంచేసియున్న ఈ ప్రేక్షకమహాశయుల సమక్షంలో
| ఆత్మయజ్ఞపూర్వకంగా ‘సత్సంగము’ మనందరము ఉపాసిస్తున్నాము కదా.
“4 వర్ణములు ఉన్నాయా? లేవా?” అని అడుగుచున్నారు కదా! మీV
ప్రశ్నకు మనం ఉత్తమ సమాచారం పరిశీలించటానికి వీలుగా మరొక ప్రతి అ
మీముందు ఉంచుచున్నాను.
మీరు చెప్పిన బ్రాహ్మణ-క్షత్రియ6 -వైశ్య-శూద్రులనబడే చాతుర్వర్ణ్యములు
చతుర్ముఖ బ్రహ్మచేత కల్పించబడినవా? లేక, 2 ఆ నాలుగు విభాగములు క్రి సృష్టిలో తమకుతామే ఏర్పడినాయా? కాక నియమితమైన గుణ - కర్మలకు సంబంధించిన : విభాగమా? శాస్త్రోక్తంగా వివరించి దయచేసి చెప్పండి!
బ్రాహ్మణుడు : బ్రాహ్మణో స్య ముఖమాసీత్
” బాహూ రాజన్య0 : కృతః
6 ఊరూతదస్య యద్వైశ్య:
పాద్భ్యాం శూద్రో అజాయత॥ పురుషసూక్తం
-చాతుర్వర్ణ్యం మయాసృష్టమ్
గుణకర్మ విభాగశః || - భగవద్గీత
ఆయా శాస్త్రీయ వాక్యాలను అనుసరించి (లేకవిరాడ్రూపుడగు ) ఆ పరమపురుషుని పరమాత్మ యొక్క ముఖమునుండిపాదములనుండి , భుజముల నుండి, తొడలనుండి
4 వర్ణములు వేరైన మరొ
వర్ణము పుట్టుచున్నాయి. ఈ 4 కాకుండా కల్పించటానికి లేదుఅధికారము
. ఆచతుర్ముఖ కూడా బ్రహ్మకు 48
ఆత్మయజ్ఞము - గొల్లకలాపము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము
 హే మహనీయాగొల్లభామ ! ఒక తండ్రికి నలుగురు కొడుకులున్నారనుకోండి. ఆ నలుగురిది ఒకే కులం వంశం - జాతిఅవుతుందే కాని, ఆ నలుగురు - వేరు-వేరు వర్ణములవారు …. కారు కదా?
బ్రాహ్మణుడు : అట్లాఎట్లా? మనం చెప్పుకున్న చాతుర్వర్ణ్య విభాగాలు
విషయానికి వస్తే … వారంతా ‘ఒకటే’ ఎట్లా అవుతారు?
భుజములు ముఖముతో సమానమా?
- తొడలు-భుజాలు ఒక్కటేనంటావా?
పాదాలు-తొడలతో సరిసమానమా?
ముఖం చేసే పనులు పాదాలు నిర్వర్తిస్తాయా? పాదాలు చేయవలసినవి
తొడలు చేయలేవుకదా! భుజముల ధర్మాలు- పాదముల ధర్మాలు
వేరువేరైనవే కదా?
గొల్లభామ : ఒక ఇంటి ప్రహరీలో బాదము విత్తు నాటామనుకోండి. ఆ
బాదము విత్తునుండి పుట్టుకొచ్చిన పెద్ద బాదము వృక్షము యొక్క 4
కొమ్మలు ఒక్క తీరైనవే అవుతాయికాని, ‘వేరువేరైనవి’ అని ఎక్కడైనా,
ఎవ్వరైనా అంటారా చెప్పండి?
బ్రాహ్మణుడు : విత్తు ఒక్కటే అవవచ్చు గాక! అయినప్పటికీ కూడా ఒక
మహావృక్షము యొక్క వ్రేళ్ళు, మూలము (కాండము), కొమ్మలు, చిగుర్లు,
ఆకులు, పూలు, పిందెలు, కాయలు, ఫలములు - ఇవన్నీ ఒక్కతీరుగా
ఉంటున్నాయా? మూలము పని కొమ్మలు చేస్తాయా? కొమ్మలపని ఆకులు
చేస్తాయా? ఆకులపని పుష్పాలు చేస్తాయా? పుష్పాల పని ఫలాలు చేస్తాయా?
వేటి పని వాటివే కదా! అట్లాగే చాతుర్వర్ణ్యాలు కూడా - అని గమనించవచ్చును
కదా!
గొల్లభామ : ఆయా వేరువేరు కార్యముల దృష్ట్యా చూస్తే కాండము
కొమ్మలు- ఆకులు- పుష్పములు వేరువేరైనవిగా లౌకిక దృష్టికి
కనిపించవచ్చునుగాక!
కానీ, అధ్యాత్మ శాస్త్రప్రవచనాలను వేదమహా వాక్యాలను గమనిస్తే
"జీవులంతా ఏకస్వరూపుడు - అద్వితీయుడు- అఖండుడు ఈ
49

: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము
- గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము ఒకే పరమాత్మ యొక్క ప్రత్యక్షరూపం". అయినట్టి | అప్రమేయుడు లీలా విన్యాసమే ప్రత్యక్ష పరమాత్మ యొక్క (లేకతెలియవస్తుంది. ) అని సమూహాలను ఈ జీవుల చూస్తున్నప్పుడు | వినోదమే అయినట్టి .
ఒక | ఆరూఢుడుగు ఆత్మజ్ఞాని, బ్రహ్మజ్ఞాని ఎట్లా చూస్తున్నాడు? సర్వము
కదా! ఆతనికి జాతి-వర్ణ భేదాలు కనిపిస్తాయా? | ఆత్మస్వరూపంగానే చెప్పండి.
బ్రాహ్మణుడు : ఓ కాంతామణీ! నీవు చెప్పినట్లు ఎవ్వడైతే ఈ ఈ దృశ్య ప్రపంచ
వ్యవహారశూన్యుడై కేవలము ఆత్మభావనను మాత్రమే కలిగి ఉంటాడో,
| అట్టి వాడు ‘విదేహి’ అని అధ్యాత్మ శాస్త్రం విభాగిస్తాం. దేహం లేని వానికి
దేనితోనూ పని ఉండదు. దేహమున్నంత వరకు వ్యవహరించటం .
వ్యవహారాలు తప్పేవి కావు. ద్వైతము తప్పేది కాదు. అవునా? కాదా?
ఎవ్వరైతే దేహములకు అతీతుడై, తన దృష్టిలో ఈ దేహ విభాగములు
లేనివాడై ఉంటాడో… ఇక అట్టివాడు ఈ దృశ్య ప్రపంచంలో ఉండవలసిన
పనేముంటుంది?
- విదేహికి దృశ్యప్రపంచంతో పని ఉండదు.
దృశ్యప్రపంచంలో ఉన్నంత వరకు వర్ణాశ్రమ సంబంధమైన
ద్వైతరూపమైన వేరువేరు అవగాహనలు, అభ్యాసాలు అనివార్యము
కదా?
అందుచేత చాతుర్వర్ణ్యాలు శాస్త్రములచే నీవు నిర్దేశించబడియుండగాఇప్పుడు ఏమి .. చెప్పదలచుకున్నావు?

అధ్యాయము–14.) దైవార్పిత కర్మ

గొల్లభామ : బ్రాహ్మణోత్తమా! ఈ మనస్సు - వాక్కు - కాయములనబడే
కూచిపూడి దేవర శ్రీరామలింగేశ్వర ఎరిగి ఈ లోక స్వామి కృతంగా పరమాత్మ తత్వము సంబంధమైన విదేహముక్తునికి వర్ణాశ్రమ ఆ ధర్మకర్మలు -కర్మలు నిర్వర్తించే
కదాచేయటం | ? వలన వచ్చే లోటు ఏమీ ఉండదు50

ఆత్మయజ్ఞము - గొల్లకలాపము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము
 అవును. అది నిజమే. ఒప్పుకుంటాను. బ్రాహ్మణుడు
ఆత్మయందు నిశ్చలత్వము
ఎవ్వరైతే సకల ప్రాపంచక కార్యక్రమముల యొక్క తత్త్వరహస్యము
తెలుసుకొని,
వాటి అంతర్లీనగానమైనట్టి ఆత్మానందమును ఆస్వాదిస్తూ
సర్వవ్యవహారముల పట్ల ఉదాసీనుడై
ఉంటాడో…… ఆతడే తత్త్యవేత్త. (ఉదాసీనో - గతవ్యధః - సర్వారంభ
పరిత్యాగీ) - ఆతడు విదేహియే !
అయితే….,
ఒకడు తనయొక్క సహజవ్యక్తిత్వమును ఏమరచకుండానే తాను
నటించే నాటకంలోని పాత్రను ఆ పాత్రకు ఉచితంగా నటిస్తూ ఉంటాడు
కదా! అంతేకానీ, నాటకంలో నటిస్తూ, “ఈ నాటకంలోని పాత్రకు భార్య
అయిన ఈమె నా భార్య కాదు. నా భార్య మా ఇంట్లో నాకోసం
ఎదురుచూస్తూ ఉన్నది"….. అని ప్రేక్షకులలోని తన మిత్రుడికి అరుస్తూ
చెప్పుతాడా? అది రసాభాస కదా!
అట్లాగే తత్త్వవేత్త అయినవాడు కూడా ఈ జగన్నాటకంలో ‘జీవుడు’
అనే పాత్రను వహిస్తున్నప్పుడు ఈ జగత్తులో గల కులగోత్రముల
తారతమ్యమును అనుసరిస్తూ జీవించక తప్పదు, ఓ తరుణీమణీ!

అధ్యాయము–15.) ఏకో అనేక:
గొల్లభామ : ఓహెూ! అట్లాగా? అట్లా అయితే ‘బ్రాహ్మణుడు’ అనే శబ్దము
శబ్దార్థము ఎవరికి వర్తిస్తుందో… అది చెప్పండి! జీవుడికా? విదేహికా?
పరమాత్మకా?
బ్రాహ్మణుడు : ఇంకెవరికి? ఈ జీవునికే! పరమాత్మకు బ్రాహ్మణ శబ్దం
ఎట్లా వర్తిస్తుంది? విదేహి లోకదృశ్యాతీతుడు కదా!
| గొల్లభామ : (నవ్వుతూ) జీవునికా? ఈ జీవునకు “నేను జీవుడిని. జీవితము -
అనే
చట్రమునకు పరిమితుడను"….. అని అనుకున్నంత వరకు
51
: అధ్యయన - న్యాఖ్యాన పుష్పము
- గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము సిద్ధిస్తాయి ఎట్లా చెప్పండి? జీవుడు.
- బ్రాహ్మణత్వము - దేహపరంపరలు / బ్రహ్మత్వము . దేహములు పొందువాడు, “జీవించువాడు“
| అని అనగా- అని కదా, ఉద్దేశ్యం? ”నేను అనేక జన్మలు పొందేవాడిని” అని భావించటం
సిద్ధింపజేసుకోగలుగుతాడుఎట్లా ?
| కొనసాగించేవాడు బ్రహ్మత్వమును ? వినండి!
సిద్ధించినట్లుఎప్పుడు బ్రహ్మత్వము బహుభాండ రూపమ్ |
శ్లో॥ మృత్పిండమేకమ్ C……. బహుభూషణాఢ్యమ్ | M
సువర్ణమేకమ్
బహువర్ణధేనుమ్ ।
గోక్షీరమేకమ్
। పరమాత్మం పరమాత్మం ఏకమ్|6శరీరభిన్నమ్………….
మృత్పిండమేకం : కుండలు అనేక ఆకారాలు కావచ్చుగాక! కానీ, అవన్నీ O
కార్యరూపాలు. కారణరూపమగు మట్టి (Origin) ఒక్కటే! అ
re
కా
కుమ్మరి మన్ను తొక్కి, పదును చేసి ’కులాల చక్రం’ సహాయంతో
వేరువేరు ఉపయోగాలను దృష్టిలో పెట్టుకొని అనేకరూపాలైన కుండలుకూజాలు - —కుళ్ళు - ప్రమిదలు తయారు చేస్తున్నాడు.
అయితే మాత్రం ఏం? కులాల చక్రము ఒక్కటే. మట్టి కూడా ఒక్కటే.
ఆయా మట్టి పాత్రలకు ఆకారాలు ప్రక్కకు పెట్టి చూశామా, అంతా
మట్టియే!
“మృత్తికేవ సత్యం”! పరమాత్మ - అనేక జీవులు ఇట్టిదే!
సువర్ణమేకం : కార్య రూపమైన ఆభరణాలు అనేక ఆకారాలు కలిగి న
ఉండవచ్చుగాక! 2
& స్వర్ణకారుడు (గోల్డ్స్మెత్) జనుల అంగముల తీరు, అభిప్రాయములు
I అభిరుచులను అనుసరించి అనేక ఆకారాలలో ఆభరణాలు
తయారుచేస్తున్నాడు.
అన్నిటికీ కారణము - బంగారమే!
కార్యరూపములైనట్టి ఆభరణములు మాత్రం అనే
52

పుష్పము
ఆత్మయజ్ఞము - గొల్లకలాపము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన చెప్పండినామ రూప భేదాలు, చాతుర్వర్థ్యాలు ఎట్లా ఆపాదిస్తాం !
దోషదృష్టి కదా! అది దృష్టి - మాత్రమే అజ్ఞానపూరితమైన సాంసారిక కలవారు లేనివారు, బ్రహ్మజ్ఞానం కలవారు - | ఇక, శాస్త్రజ్ఞానం లేనివారు
ఈ భేదమేమిటంటారా?
ఆకాశంలో ప్రకాశించే సూర్యబింబము సర్వదా ఒక్కటే అయిఉండి
కూడా, ఆ సూర్య బింబము అనేక చోట్ల ప్రతిబింబిస్తూ ఉంటుంది కదా!
అట్టి సూర్య బింబము మలిన జలంలో ప్రతిబింబిస్తే మలినముగాను,
నిర్మల జలంలో ప్రతిబింబిస్తున్నప్పుడు నిర్మలముగాను అగుచున్నదని
అనగలమా? అవన్నీ ప్రతిబింబ కల్పితములు మాత్రమే కదా!
ఆ సూర్యబింబము మట్టి కుండలోని నీళ్ళలలో ప్రతిబింబిస్తుంటే
మట్టి రంగుగాను, బంగారపు భాండములోని నీటిలో ప్రతిబింబిస్తున్నప్పుడు
బంగారపు రంగును పొందుచున్నదనటం భ్రమచే ఆపాదించడం (Illusionary
Attribution) వంటిది మాత్రమే కదా!
ఈ విధంగా సూర్య బింబము ఎక్కడ ఏ విధంగా ప్రతిబింబి
స్తున్నప్పటికీ, అట్టి ‘ప్రతిబింబించటము’ అనే కార్యమునకు “సూర్యబింబము
కర్త" - అని అనలేం! అనగా, సూర్యబింబము యొక్క కర్మత్వమే లేదు,
సర్వదా సర్వమునకు సూర్యబింబము అప్రమేయమే.
అట్లాగే, పరమాత్మ మనందరి దేహ- మనో - బుద్ధులలో రకరకాలుగా
ప్రతిబింబిస్తూ కూడా, సర్వదేహములకు - గుణములకు పరమై, సర్వదేహం
మనో- బుద్ధి- చిత్త -అహంకారాల రూపంగా అకర్తృత్వముతో కూడి
ప్రకాశిస్తున్నారు.
వింటున్నారా మహనీయా! విప్రోత్తమా! వేరువేరు ప్రతిబింబములకు
ఘటభేదం- స్థలభేదం భౌతికమైన దృష్టులకు కనబడవచ్చుగాక
బింబమునకు ఏమి సంబంధము? ఇంకా చెప్పుకోవాలంటే….,

అధ్యాయము–16.) జలంలో ఆకాశము ప్రతిబింబించటము

ఒకానొక జలంలో చంద్రుడు నక్షత్రాలు ప్రతిబింబిస్తున్నాయను
కోండి. చల్లటి గాలికదలికల కారణంగా జలంలో తరంగాలుగా కదులు
54

ఆత్మయజ్ఞము - గొల్లకలాపము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము
ఆకాశము జలంలో చున్నప్పుడు నక్షత్రాలు వగైరా కదలుచున్నట్లే కనిపిస్తాయి.
“ ఈ జలంలో ఆకాశము - నక్షత్రాలు - చంద్రబింబము ఉన్నాయి!
ఉండి కదలుచున్నాయి…. అని ఎవ్వరైనా సిద్ధాంతీకరిస్తారా? ఒకవేళ అట్టి
అభిప్రాయం వెలిబుచ్చితే అది భ్రమయే కదా!
పోనీ, ప్రతిబింబాంశము కర్తయా? జలంలో ప్రతిబింబించే ఆకాశాంతర్గత
దృశ్యానికి ’కదలటము’ అనే కర్శత్వమే ఆపాదించలేము.
పైనున్న ఆకాశము కర్తయా? జలంలోని ప్రతిబింబపు కదలికలకు
పైనున్న ఆకాశమే ‘కర్త’ - అని కూడా అనలేము. అట్లాగే,
.“దేహత్వమునకు - జీవత్వమునకు బింబరూపమగు ఆత్మయే కర్త” అని
కూడా అనలేము.
”ప్రతిబింబరూపమగు జీవుడే జీవదేహత్వభావనలకు కర్త” అనీ
అనలేము. అట్టి ఈ దేహములలో “కొన్ని బ్రాహ్మణదేహములు - మరికొన్ని
క్షత్రియదేహములు - ఇంకొన్ని వైశ్యదేహములు - వేరేకొన్నేమో
శూద్రదేహములు”….. అనుదానికి సంబంధించిన కర్మత్వమును
(సూర్యబింబమునకు ఆపాదించలేనట్లే) బ్రహ్మమునకు ఆపాదించలేము!
(ప్రతిబింబించటానికి కర్మత్వమును జల - తరంగాలకు ఆపాదించలేనట్లే)
దేహములకు అట్లా అని, ఆపాదించలేము.
బ్రాహ్మణుడు : అట్లాగైతే, భామామణీ! “సర్వమ్ ఖల్విదమ్ బ్రహ్మ” అని
కదా వేదాంత మహావాక్య సూక్తి! సర్వములో దేహములు ఉన్నాయి.
అంతేకాకుండా, ఈ దేహములు ‘బ్రహ్మము’ అనే రసముతో నిండినవై,
బ్రహ్మనిర్మితములే అయి ఉన్నాయని కదా, బ్రహ్మసూత్ర వాక్యాలు
లేదు’ అని నీవు చెప్పుచున్నది! అయినప్పుడు ‘దేహములకు బ్రహ్మత్వము ఎట్లా అనగలవు?
- జడచేతనములు

అధ్యాయము–17.) సూక్ష్మ దేహనిర్మాణము

గొల్లభామ : “బ్రహ్మము దేహములుగా అగుచున్నది” అనిగాని, “ఈ
| అనిగాని శరీరములు గాని బ్రహ్మము”… గాని, లేక వాటిలో కొన్ని మాత్రమే 55

- వ్యాఖ్యాన పుష్పము
: అధ్యయన - గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము కాదు స్వామీ!
అనటం కుదిరేది చైతన్యమయాత్- చైతన్యమేవ ! అథవా, అన్నమయమ్| అన్నమయాత్- “ఈ దేహమే
అనుసరించి ! ఈ వాక్య ప్రమాణమును అని శాస్త్రవాక్యంవాక్యము కాజాలదు.
బ్రహ్మము” అనేది నిర్ణయమాత్మకమైన కనుక, “ఈ దేహము యొక్క పుట్టుకచేత మేము బ్రాహ్మణులము
! మరికొందరు దేహదారులేమో
| అగుచున్నాము. బ్రహ్మరూపులముబ్రహ్మరూపులు కాదు!” అనునది ప్రమాణ వాక్యం అవదు.
స్వామీ!
“తల్లిదండ్రుల శరీరాలు” అనే కారణము చేత “కుమారుని శరీరము” అనే
కార్యము ప్రకృతిపరమై సిద్ధిస్తోంది. అంతేకాకుండా,
పంచభూతములు : పృథివి + ఆప: + తేజస్సు + వాయువు (ప్రసరణ
శక్తి) + ఆకాశము - అనబడే పంచభూతముల సమన్వయమే ఈ భౌతిక
దేహమును ‘కారణము’. ఈ భౌతిక దేహమేమో - ’కార్యము’గా
కనబడుచున్నది.
పంచప్రాణాలు : ప్రాణము + అపానము + వ్యానము + ఉదానము +
సమానము… అనబడే పంచప్రాణాలు ఈ దేహమునకు ఇంధన రూపశక్తిగా
కారణమగుచున్నాయి.
పరచ ఉపవాయువులు : నాగ + కర్మ + కృకర + ధనంజయ + దేవదత్త 16
పంచజ్ఞానేంద్రియాలు AR: చెవులు + చర్మము + కళ్ళు + నాలుక + ముక్కు
పంచజ్ఞాన ఇంద్రియార్థములు : శబ్ధము + స్పర్శ + రూప + రస *
గంధములు
పంచ కర్మేంద్రియాలు ”(: వాక్ + పాణి (చేతులు) + పాదములు + పాయు
+ ఉపస్థ.
పంచకర్మేంద్రియ విషయములు : వచనము + దానము B + గమనము ఆనందము •
+ విసర్జనము.
56..
ఆత్మయజ్ఞము - గొల్లకలాపము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము
(అంతరంగ చతుష్టయం: జ మనోచతుష్టయం ) మనస్సు + బుద్ది + చిత్తము
+ అహంకారము
అరిషట్ వర్గములు : కామ + క్రోధ + లోభ + మోహ + మద +
మాత్సర్యములు
త్రిగుణములు : సత్వము + రజము + తమము
ఇవన్నీ కలిపి ‘సూక్ష్మశరీరము’ అని అంటూ ఉంటారు.
వీటన్నిటితో కూడిన మనస్సు 10 ఇంద్రియముల - ద్వారా ఇంద్రియ
వ్యాపారముల ద్వారా దృశ్యములో సంచారం చేస్తూ ఉన్నది. సంకల్ప -
వికల్పములు అనే రెండు చేతులచే మనస్సు చలింపజేయబడుతోంది.
పరిశీలించిచూడగా,…. “ఇవన్నీ కూడా స్వయం చేతనములు కావు. | విజ్ఞులు అనగా, వాటికి స్వయంగా ఉనికి - కర్మత్వములు లేవు. జడములే! వీటన్నిటినీ
చలింపజేసేది ఆత్మ!” అని గమనించబడుతోంది. చెప్పబడుతోంది. వీటన్నిటి
కలగలపుగా తయారై కనిపించే దేహాలన్నీ ఒక్కతీరైనవే కదా మహాశయా!
దేహము సకారణము. జడము. బ్రహ్మము కార్యకారణ రహితము.
బ్రాహ్మణుడు : ఏది ఏమైతేనేం! నీ మాటలు నాకు ఎంతో వేడుకను
కలుగజేస్తున్నాయమ్మా! చక్కటి పరిశీలనాత్మకమైన శాస్త్ర విశేషములతో
-
కూడిన వివేచన నీ మధురవాక్కుల నుండి వెలువడుతోంది. నీవు మాట్లాడు
తుంటే, నాకు - ఈ సభకు వేంచేసిన పెద్దలకు- పిన్నలకు సంతోషము
కలుగుతోంది.
పంచభూతములు - పంచప్రాణములు - ఉపవాయువులు - జ్ఞానేం
ద్రియాలు - కర్మేంద్రియము - వాటి వాటి విషయాలు - అంతరంగ చతుష్ట
యము - అరిషట్ వర్గాలు - త్రిగుణములు - ఇవన్నీ చెప్పుతూ “అవన్నీ
జడము” అని, “అద్వితీయ ఆత్మ మాత్రమే చైతన్యము" అని నీవు
అభివర్ణించటం అధ్యాత్మ శాస్త్ర సమ్మతమైన విషయమే! చాలా బాగా వున్నది
అయితే, ‘పంచకోశములు’ గురించి కూడా నీ తియ్యటి మాటల
57
: అధ్యయన వ్యాఖ్యాన పుష్పము
- గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము ? జడములాస్వరూపములా?
ద్వారా ? అవి చైతన్య ఏదీ! . ఏమిటివివరించు/ అనగా కూడా ఏమిటో అభిప్రాయం శాస్త్రానుకూలమైన - జడమే!

అధ్యాయము–18.) పంచకోశములు

మీరేమో వేద-వేదాంగ-వేదాంతవేత్తలు,
| గొల్లభామ : మహాత్మా! కొందరు పెద్దలు . మీ వంటి ? స్వల్పజ్ఞురాలను. ఇక నేనోయజ్ఞకోవిదులువిషయాలు విని, కించితి
కొన్ని - కొన్ని అధ్యాత్మశాస్త్ర చెప్పుచుండగా యోచనచేస్తూ ఉన్నదానిని.
“కథయామి అహమ్ అజ్ఞోపి! కో లంఘయతి సద్వచ?”
అయినా, వచ:?” సతాంలంఘయతుం “క: సమర్థ: సమర్ధోపి అని మహనీయవాక్యం కదా! మీవంటిమహనీయుల ఆజ్ఞను అజ్ఞానిని
అయినప్పటికీ ఉల్లంఘించలేను. కనుక, తెలిసినంత వరకు చెపుతాను.
వినండి!
‘జీవుడు’ అనగా ఏమి? మన భౌతికమైన కళ్ళకు ఈ రక్తమాంస
మయమైన - ఇంద్రియములతో అలంకరించబడిన ఈ భౌతిక దేహము
కనిపిస్తోంది కదా! ఇది వాస్తవానికి జడమైనది.
జడము : (Literally speaking, it is passive voice) తనకు తానుగా
కదలనిది. ఉదాహరణకు, కదిలే దేహమును కదలించేది వేరుగా ఉన్నది.
కదిలించబడేది కాబట్టి ఈ దేహము జడము.
కదిలించేది | చైతన్యము : (Literally speaking Active Voice) జడమైన దానిని వేరుగా ఉన్నప్పుడు, ఆ ‘కదిలించునది’ అనునది ‘చైతన్యము’. පති
కాలమునకు అతీతము - సాక్షి కూడా!
ఒక్కటీ ఇప్పుడు మనం పంచకోశముల గురించి, “వాటిలో ప్రతి ప్రశ్న | జడమా (Literally passive)? చైతన్యమా (Literally Active)?”… అను సమాధాన తెలిసినది పూర్వకంగా మీరు అడిగిన విధంగా నాకు వినండి
చెప్పుచున్నాను. ఓ విప్రోత్తమా! ఓ సభాలంకారులారాదయతో ! నాపై 58

- గొల్లకలాపము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము ఆత్మయజ్ఞము బ్రాహ్మణుడు కావచ్చు. శూద్రుడు కావచ్చు. మరొకడు
ఒకడు
జీవుని ’5’ ఆవరణలు" అనే పొరలవంటివి వస్త్రముపై ప్రతి . కావచ్చుఆవరించినవై ఉన్నాయి.
వస్త్రమువలె , అనగాస్వతఃగా, సహజంగా ఆత్మ చైతన్య స్వరూపుడగు ఈ జీవుని
ఐదు ఆవరణలచే అజ్ఞానదృష్టికి కప్పబడినట్లు
| వాస్తవస్వరూపము . అనుభూతమవటం మాయా చమత్కారంగా జరుగుతోందిశాస్త్రములు ఆ ఆవరణలను (1) అన్నమయ కోశము,
(2)ప్రాణమయ కోశము, (3)మనోమయ కోశము, (4)విజ్ఞానమయ కోశము
(5)ఆనందమయ కోశముగా అభివర్ణించటం జరుగుతోంది.
(1) అన్నమయ కోశము (Zone of Matter) :
స్వామీ!
పితృభుక్తాన్నజాద్వీర్యాత్ జాతో అన్నేనైవ వర్ధంతే ! ,
దేహస్యాత్ ’అన్నమయో’ న ఆత్మా ప్రాక్-పశ్చాత్ తత్ అభావత:॥
3_4స్త్రీ పురుషులు భుజించే యవ - వీహ్య (వరి-గోధుమ, వంటి
ధాన్యములు - పెసర, మినుము వంటి అపరములు) మొ||వి భుజించటం
చేత ఆ పదార్థముల సార విశేషంగా దేహములలో ‘వీర్యము’ జనిస్తోంది.
అటువంటి వీర్యము నుండి తయారైన ఈ దేహము మరల ఆ
| అన్నము మొ||వి భుజించటం చేత వృద్ధి పొందుతోంది. ‘అన్నము’తో
|| తయారౌతోంది కోశము’ అని
కాబట్టి ఈ భౌతిక దేహమును ’అన్నమయ అంటున్నాము. ఇది ఆత్మదేవుని అలంకారంగా ఆవరించి ఉన్న స్థూల
- ఉ
ఈ భౌతిక దేహము అనేక సరంజామాలతో ఇంద్రియ | శాస్త్రానుసారంగా భిన్నాభిన్న
అనేక విశేషములను ఇముడ్చుకొని వ్యవహారములకు . వర్తిస్తోందిఉపయుక్తమయ్యే బొమ్మలాగా యంత్రపు 59
: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము
ఆత్మయజ్ఞము - గొల్లకలాపము అయితే…,
అనిపించుకోజాలదుroll
బ్రహ్మచైతన్యము’ అని . అనగా,
| ఇది ‘బ్రహ్మము - , జీవుని యొక్క జడ రూపమే ఈ దేహము కానిఆత్మ రూపము కాదు.
సహజ రూపము కాదు. మహా అయితే, ఈ దేహము సందర్భరూపము
TV
మాత్రమే! ఊ : ఎందుచేత? 13
బ్రాహ్మణుడు గొల్లభామ : ఎందుచేతనో,…. వినండి! వి
బ్రహ్మము - బ్రహ్మము త్రికాలాబాధ్యము. భూత వర్తమాన
సం భవిష్యత్తులలో ఏకరూపము. కాల: కాలము. కాలమును తన క్రీడకొరకై న నిర్మించుకొనేదే కానీ,… కాలబద్దము కాదు. కాలమునకు సాక్షియే గానీ,
కాలాంతర్గతము కాదు. కాలమునకు అప్రమేయము. అకారణము కూడా!
| క
మరి ఈ అన్నమయకోశ భౌతిక దేహమో? ఇది కాల బద్ధము.
కార్య-కారణ సహితము. అనగా, ‘దేహము’ అనబడే ఇయ్యది ఒక కాలములో ’16 ’అన్నము’ అను కారణముచే ఉత్పత్తి అయి మరల మరొక కాలంలో / xp
నశించబోవుచున్నది. స >2
0 ఒకప్పుడు రూపుదిద్దుకొని - మరొకప్పుడు రూపు మాసిపోయేది.
అందుచేత ఈ అన్నమయ కోశము ‘బ్రహ్మము’ అను శబ్దముకు .’:
అర్హమైనది కాదు. దేహము కదల్చబడునది. దేహము వేరు, దేహి వేరు.
దేహి దీనిని కదలుస్తూ ఉపయోగిస్తున్నాడు. కనుక, ‘అన్నమయ కోశము’
అనునది ‘జడమే!” అని ఆర్య వచనం కదా స్వామీ!
బ్రాహ్మణుడు : అవును. నీవు అన్నది ఆర్యవచనమే! యుక్తి యుక్తమే!
శాస్త్ర సిద్ధాంతానుకూలమే! ఆత్మజ్ఞుల యొక్క స్వానుభవమే!
1 ఇంకా చెప్పు! ప్రాణమయకోశం గురించి విశేషాలేమిటి! ప్రాణము జడమా?
చైతన్యమా?
(2) ప్రాణమయకోశము (Zone of Energy):
60
ఆత్మయజ్ఞము - గొల్లకలాపము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము
గొల్లభామ పూర్ణోదేహబలోయశ్చ యక్షణాద్య: ప్రవర్తతే |
వాయు: ప్రాణమయో నా సావనాత్మా పతస్య వర్ధనాత్ II
ప్రాణము అనునది శక్తి రూపము. అట్టి ప్రాణశక్తి ప్రతి ప్రాణి యొక్క
- అరికాలి నుండి శిరస్సు వరకు | శరీరములోను అణువణువు వ్యాపించియే
ఉన్నది.
అయితే…..,
‘శక్తి’ అనునది ఎవ్వరిదో …. అట్టి ఆత్మస్వరూపుడగు జీవునికి
సంబంధించి కర్మత్వము - అనుభవములు ఉంటాయి. అంతేగానీ ‘శక్తి’కి
స్వతఃగా క్రియ - అనుభవాలు ఉండవు కదా! దృష్టాంతానికి
‘కదలిక’ అనేది జడము - ‘కదలించువాడు’ చైతన్య స్వరూపుడు
కదా!!
ప్రాణమయ కోశము ఒకానొక పరికరము వంటిది. ఆ ప్రాణమునకు
ఈశ్వరుడే ఈ జీవుడు. అనగా “జీవుని యొక్క స్వత: (లేక) సహజ
స్వరూపం దృష్ట్యా ప్రాణేశ్వరుడు”… అని చెప్పబడుచున్నాడు.
కనుక,
ప్రాణమయ కోశము జడమే! ప్రాణేశ్వరుడో…. ‘బ్రహ్మము’ (లేక) ‘బ్రహ్మ
స్వరూపుడు’.
(Energy by itself is Passive Voice. One who owns(or)exhibits energy
is Active Voice)
బ్రాహ్మణుడు : బాగున్నది. ఒప్పుకుంటున్నాను. ఓ విజ్ఞానీమణీ! మనస్సు
విషయమేమిటి? మనోమయ కోశము గురించి చెప్పు! అది జడమా?
చైతన్యమా? బ్రహ్మమేనా? కాదా? “నే తి” అంటావా?
(3) మనోమయ కోశము (Zone of thought & Feeling) :
గొల్లభామ : స్వామీ! “ఏదైతే స్వతఃగా ప్రవర్తింపజాలక, మరొక దానికి ఉ
61

: అధ్యయిన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము - గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము అంటామ… అద్దానిని ‘జడము’ ’
పకరణము మాత్రమే అయిఉన్నదో చేసు
కోశము గురించి చెప్పుచున్నానుమనోమయ . వినండి.
/ ఇప్పుడు ” చైతన్యము. ‘ఆలోచన’ జడము: : “ఆలోచించువాడుదేహాదౌచ కరోతియ:
అహం మమా _యం దేహఃఉ
కామాది అవస్థాయా భ్రాంతో నా సావాత్ ఆత్మా మనోమయ:,
రూపం’’ మనస్సు అనగా ఆలోచనా . ఆలోచనఅనునది
దృశ్యం
ఉంటోంది.
సంబంధమై వ్యవహారమునకు మనోరూపం : “ఈ దేహమే నేను. ఇది నాది. నాకు చెందినది. ఇల్లునాది C
వీళ్ళంతా నా వారు.” అనే దృష్టులతో కూడిన యోచనా సమూహములు.
Ca
అయితే….,
’ఆలోచన’… అనేది ఆలోచించువాని చేతనే ఉనికి పొందుతోంది
( కదా! ‘ఆలోవించువాడు’ లేకుండా ‘ఆలోచన’ అనేది ఎక్కడా ఉండదు
కనుక,
‘ఆలోచించువాడు’ చైతన్యము.ఆలోచనకు మునుముందే
న్నాడు.
‘ఆలోచన’ జడము.
- ఆలోచనల రూపమైన మనస్సు జడము. ఎందుచేత?
మనస్సు ఎవ్వరిదో,… అతడు మనస్సును ఉపయోగిస్తున్నాడు!
“దర్పణంలో కనిపించే దృశ్యము దర్పణముచే కల్పించబడినది
అనగలమా? దర్పణమునకు “అది చూపుతోంది” అనే కర్తృత్వము
ఆపాదించగలమా? లేదు కదా!
! అదిఅట్లాగే మనో దర్పణానికి కూడా ”ఇది ఆలోచిస్తానుఆలోచించను” అనే రూపమైన కర్మత్వము లేదు. పైగా….
62

ఆత్మయజ్ఞము - గొల్లకలాపము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము
ఈ మనస్సు కాలబద్ధమైనది. త్రికాలములచే “అభాద్యము” కానే
ఎందుకంటే ఇది జాగ్రత్తులోను . కాదు- స్వప్నములోను వేరువేరైన రీతిగా | అగుచూ, సుషుప్తిలో శూన్యమై ప్రకటితం ఉంటోంది.
మనస్సు వల్లనే జీవులకు “అహమ్” … అనునది రూపుదిద్దుకున్నదై
. ఉంటోంది: ’మనస్సు’ అనబడేదానియొక్క | బ్రాహ్మణుడు వాస్తవమైన రూపమేమిటి?
గొల్లభామ : జీవుని యొక్క భావ పరంపరల రూపమే ’మనస్సు’ అనే
శబ్దంచే ఉద్దేశ్యించబడుతోంది. అంతకు మించి మనస్సు - అనబడే దానికి
రూపము లేదు. స్వత: సిద్ధమైన ఉనికి లేదు. స్వతఃగా ఉనికి లేనిది
‘బ్రహ్మము’ ఎట్లా అవుతుంది. కనుక “న్నే తి” అనే సిద్ధాంతపరంగా
విచారణ చేస్తే మనోమయ కోశము బ్రహ్మము కాదు.
బ్రాహ్మణుడు: ఆహా! ఓ గొల్లభామా! నీవు చెప్పే వివరణ - సమీక్షలు నాకు
ఎంతో సంతోషమును కలుగజేస్తున్నాయి. మరి ఇక “విజ్ఞానమయ కోశము”
గురించి చెప్పు లలనామణీ!
(4) విజ్ఞానమయ కోశము (Zone of Discimination & Awareness) :
గొల్లభామ :
శ్లో॥లీనాసువపుర్బోధే వ్యాప్నుయాత్ నఖాగ్రగా|
చిత్ ఛాయోపేతధీ: న ఆత్మా విజ్ఞానమయ శబ్దభాక్ II
ఆలోచనలకు ఆవల "ఏది ఆలోచించాలి. ఏది ఎట్లా ఆలోచించాలి. ఏది
ఆలోచించవద్దు”… అని విచక్షణ - నిర్ణయము (Discrimination) చేస్తున్న
విభాగమున్నది. అద్దానిని ‘బుద్ధి’ అని శాస్త్రములు పేరు పెట్టాయి. అట్టి
‘బుద్ధి’ అను ఆవరణచే నిర్మితమైనదే విజ్ఞానమయ కోశము.
సమయంలో కొన్ని విషయాలను వేరు అట్టి ‘బుద్ధి’ ఒక సమయంలో వేరు విషయాలను చేయటము, అర్థము
యోచించటము, మననం చేసుకోవటము . ’ అని అంటారుజరుగుతోంది. దీనినే ’బుద్ధి చాంచల్యముచలనత్వం (Motion)
ఆభాసచే బుద్ధి చిత్ యొక్క కించిత్ 63
: అధ్యయిన్ - వ్యాఖ్యాన వుష్పము - గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము బుద్ధిని యొక్క ఒకానొక . అందుచేత "చైతన్యము చిత్రకళని
పొందుతోంది.
విజ్ఞులు అభివర్ణిస్తున్నారు” అనునదే అర్థము చేసుకోబడుతోంది“ఒక విషయము ఒక రీతిగా ಬುದ್ಧಿ
. రూపముయొక్క - , అర్థం చేసుకోబడటం (Interpretation) వేరుచేసుకొనువాడు (one who is interpreting) అర్థం- వేరు కదా
చేసుకొనువాడు లేకపోతే “అర్థం చేసుకోవటం.‘అర్థం” అనేది
ఎక్కడుంటుంది?
కనుక,
- అర్థం చేసుకోవటం అర్థం చేసుకొనువాని ఉపకరణము,
- అర్థం చేసుకోవటం (లేక, బుద్ధి - విజ్ఞానమయ కోశము) జడము
- అర్థము చేసుకొనుచున్న వాడో - చైతన్యము, చైతన్య బ్రహ్మము
ఈ బుద్ధి జాగ్రత్లో శరీరంలో అంతరముగా నఖ-శిఖ పర్యంతరము (కార్తి)
గోరునుండి - శిరస్సుపై పిలక ఉండే స్థానము వరకు) వ్యానవాయువుతో
కూడినదై ఉంటోంది.
అంతే కాదు, మనస్సు లాగానే బుద్ధి కూడా జాగ్రత్తులో ఒక రీతిగా
స్వప్న సమయంలో మరొక రీతిగా ఉంటూ,… సుషుప్తి సమయంలో రూపము
లేనిదై ఉంటోంది. అనగా, బుద్ధి కూడా మనస్సు లాగనే ‘త్రికాలాబాధ్యము
కాదు.
అందుచేత, బుద్ధితో నిర్మితమైన విజ్ఞానమయ కోశము ! బ్రహ్మము కాదు(5)ఆనందమయ కోశము (Zone of pleasure and Enjoying):
| బ్రాహ్మణుడు ! : మరి పంచోశములలో కోశమోఐదవదైనట్టి ఆనందమయ అది కూడా జడమేనంటావా? బ్రహ్మము కాదంటావా? నారీమణీ!
| గొల్లభామ : మనం చర్చిస్తున్న మీమాంసా “నే 2 తి - నే 2 తి” అనే పూర్వ విచారంగా / గమనిస్తూ వాక్య ఉంటే,…. ’వర్తన ఆనందో అనే ’బ్రహ్మ’
64
ఆత్మయజ్ఞము - గొల్లకలాపము :: అధ్యయన వ్యాఖ్యాన పుష్పము
కోశము’
జడమే of pleasure) కూడా గానీ, కాదు.
| (Zone ఉన్నప్పుడు కదా, |’ఆనందించువాడు ఆనందమునకు ఉనికి?
’ అనగా ‘ఆనందము’ అనుదానికి స్వత: సిద్ధమైన ఉనికి ఎక్కడున్నది?
అసలు ‘ఆనందము’ అనేది ఎట్లా రూపుదిద్దుకుంటోంది?
కాచిత్ అంతర్ముఖావృత్తికిడి : ఆనంద ప్రతిబింబభాక్ |
పుణ్యభాగే భోగ శాంతా, నిద్రారూపేణ లీయతే ॥
ప్రతి జీవుడు ఆనందము కోరుకుంటున్నాడు. జీవులలో అనేకులు ఈ
దృశ్యములోని “సంఘటనలు - సందర్భములు - సంబంధములు
సంపదావ్యవహారములు” ఇటువంటి వాటిలో ”ఎక్కడ నా ఆనందము”
అని వెతుకుతూ బహుదూరపు బాటసారి వలె సుదీర్ఘసంచారాలు చేస్తున్నాడు.
అయితే,
“ఏహి సంస్పర్శజా భోగా: దుఃఖయోనయ ఏవతే !”
అని గీతాచార్యులవారు ”ఆనందము కొరకై ఇంద్రియ విషయ
ములలో వెతకటం బుద్ధి తక్కువ. దుఃఖములు తెచ్చిపెట్టుకోవటమే!…
అని ఒక్క ముక్కలో కొట్టిపారేశారు కదా!
“ఆనందమయ కోశము ఎట్లా రూపు దిద్దుకుంటోంది?” అనే
విషయం పరిశీలించిన మహనీయులు, అద్దాని గురించి ఇట్లా అంటూ
ఉంటారు.
"ఈ పంచ ఈ బుద్ధి (లేక విజ్ఞాన కోశము) యొక్క వృత్తి
భూతాత్మికమైన ప్రపంచములో ఏదేదో పొందితేగాని, ఇంకేదో తొలగించు
| కుంటేగాని ఆనందించలేను కదా”… అనే భ్రమ - మాయా పూర్వకమైన
దు:ఖినే! ఫరవాలేదు. ఈ
“ఇప్పుడు నేను వర్తమానంలో కొన్నిటిని పొంది - ఈ పరిస్థితులు మార్చుకొని అప్పుడు మనం ఆనందం
65
: అధ్యయన వ్యాఖ్యాన పుష్పము - గొల్లకలాపము - ఆత్మయజ్ఞము అనేక లోకాలలో ఉపాధిపరంపరలను
అని భావించి ….“ | పొందవచ్చులే.
పొందటం జరుగుతోందిమహనీయుల - సద్గురువుల ఒకానొకప్పుడు ఎప్పుడో ప్రమాణ
సారాంశములు గ్రహించటం జరిగినప్పుడు I క | పూర్వక శాస్త్ర వాక్య ఇక ఈ
కించిత్ తన త్యజించి ”అంతర్ముఖత్వమువృత్తిత్వము | బుద్ధి బాహ్య ”ను
. అనగా సహజీవుల ప్రారంభిస్తోంది| ఆశ్రయించటం దృశ్యముల జ
బాహ్యవృత్తులను త్యజిస్తోంది. వాటన్నిటికీ ఆధారమైయున్న ప్రత్యగాత్మ.
| ఉ
అంతర్యామియే - ప్రతి ఒక్కరి సహజ స్వరూపముగా అర్థం చేసుకోవడం
12 - ఆస్వాదించటం ప్రారంభిస్తోంది.
M అనగా, సందర్భత్వమును దాటి సహజతత్త్వమును ఆస్వాదించటం
మొదలు పెట్టుచున్నది. అట్టి సమయంలో విషయవాసనలు ‘మౌనము’
వహించటం చేత విషయములకు సంబంధించని ఒకానొక మౌనస్వరూపమైన
e ఆనందవృత్తి బుద్ధిలో ద్యోతకం కావటం జరుగుతోంది.
అటువంటి “ఆనంద వృత్తి” కోపము రాగము ఆవేశము
- -
ఏదో పొందలేదనే వ్యధ - ఏదో కావాలనే కామము మొ॥న పాప దృష్టులు
వాటికి సంబంధించిన కర్మపరంపరలు సన్నగిల్ల చేస్తోంది. n
రూపుదిద్దుకుంటున్న “ప్రేమ - కరుణ- అమానిత్వము - అదంభిత్వము - 0
6 అహింస - శాంతి - దానము ధర్మము - పుణ్య కథా శ్రవణము ·
తీర్థములు” ఇత్యాది ఆయా పుణ్య కర్మల ప్రభావం చేత - ఆనంద వృత్తి0
9 ప్రవృద్దం అవటం జరుగుతోంది.
బుద్ధిలో ప్రతిబింబించే నిర్విషయత్వమే ఆనందమయ కోశము
యొక్క రూపము. అట్టి వృత్తి ఒకప్పుడు
నిర్హేతుక ఆనంద రూపుదిద్దుకున్నప్పటికీ….. మరొక సమయానికి దృశ్యసంబంధమై
అభిప్రాయాలు - ఆశలచే కప్పబడి ఉంటోంది (A kind of Avocation),
ఆనందము కూడా ఒకానొక వృత్తియే కాబట్టి అది “ఆనందిం
వాడు” అయిన ఆత్మ యొక్క విన్యాసమే అయి ఉన్నది.
ఆనందము - ఆనందవృత్తి = జడము
66

అధ్యాయము–19.) కర్మణా జాయతే ద్విజ:
ఇప్పుడు మరొక్కసారి బ్రాహ్మణులమగు మా విషయమై ప్రస్థావి
స్తున్నాను. శాస్త్రనిర్ణయమైన బ్రాహ్మణ - క్షత్రియ - వైశ్య - శూద్ర చాతుర్వర్ణ్య
విభాగమును అనుసరించి విను. మేము జన్మతః బ్రాహ్మణులము అయి
ఉన్నాము. ఇంకా శాస్త్రములు నిర్దేశించిన విధంగా ఉపనయనము
వేదపఠనము మొ॥న వాటిని నిర్వర్తిస్తూ ‘ద్విజులు’ అని కూడా
పిలువబడుచున్నాము. ఇది ఈ సభకు వేంచేసిన మహనీయులు, అందరూ
ఎరిగి ఉన్న విషయమే! పండితమ్మణ్యులంతా ఒప్పుకుంటున్న విశేషమే!
గొల్లభామ : జన్మ మాత్రం చేతనో, జాతి మాత్రం చేతనో ‘బ్రాహ్మణత్వము’
అనునది సిద్ధించేది కాదు కదా, స్వామీ!
ఎందుకంటారేమో?
పరిశీలిస్తే…..
మనం పురాణ కథలు, మహనీయుల చరిత్రలు , తమ యొక్క
జన్మతః విపుల కులంలో పుట్టి ఉండకపోయినప్పటికీ| ఉత్తమ మహనీయులు
కర్మలచే బ్రాహ్మణత్వము సిద్ధించుకున్నట్టి 67
: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము
- గొల్లకలాపము - ఆత్మయజ్ఞము ? లేరు, చెప్పండిఎంతమంది …., ఉదాహరణకుమతంగ ఋషి పూర్వములో - మతంగకన్యా గర్భమందు
| జనియించెన్ భూతలమున బ్రాహ్మణుడయ్యె
ప్రీతితో తపమొనరించియు
॥ బుధులు గణింపన్ విషయమే మహనీయులగు మతంగ మహాముని చూడండి. వారు
పుట్టుకచే ఒక మాదిగ స్త్రీ గర్భాన జన్మించారు. సద్గురువులను, విజ్ఞులను,
శాస్త్రములను ఆశ్రయించారు. పెద్దలు చెప్పిన మార్గంలో తపస్సు ప్రారం
భించారు. మహనీయులయ్యారు. వేదజ్ఞుల చేత- బ్రాహ్మణ ప్రముఖుల
చేత “ఈయన బ్రాహ్మణత్వము సిద్ధింపజేసుకున్నారు” అని ప్రశంసిం
చబడ్డారు కదా! వారు మనందరికీ పూజనీయులు, ప్రాతఃస్మరణీయులు
అయ్యారు. అది మీకు తెలిసిన విషయమే కదా! ఇంకొక దృష్టాంతము!
FDC ఊర్వశీ గర్భసంజాతో వశిష్ఠశ్చ మహాముని: I C
తపసా బ్రాహ్మణో భవత్, కింజాతి: తత్ర కారణమ్?
11 అట్లాగే మహనీయులగు శ్రీవసిష్ఠమహర్షి గురించిన విశేషమేమిటి! |
వారు ఊర్వశి గర్భమున జన్మించారు. తమ యొక్క తపోబలంచేత
ఆత్మజ్ఞులై శ్రీరామచంద్రమూర్తి ద్వారా మనకు “వసిష్ఠరామ సంవాదము ·
| యోగ వాసిష్ఠము“ అనే మోక్ష శాస్త్రాన్ని ప్రసాదించారు. బ్రహ్మర్షియై
సప్తర్షిమండలంలో వెలుగొందుచూ లోక కళ్యాణమూర్తులయ్యారు. వారి
పట్ల కుల - జాతి ప్రసక్తి ఏం చెప్పగలము?
అందుచేత,
” జన్మతః సాంఘికంగా దానికి కనిపించే ‘జాతి’ అనబడు | బ్రాహ్మణుడు : అవునుశ్రీవనిన . నీవు , చెప్పిన శ్రీమతంగ మహాముని68
PAGE-OCR-HTML-ConversionFailed
: అధ్యయన వ్యాఖ్యాన పుష్పము
- గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము ,
మెక్కువందురందుకొక్కటుండెద్విజో“ జాయతే ’కర్మణా న్యాయమొప్ప పరమాత్మ రూపు
అనెడి శాస్త్ర వాక్కుననుసరించి ఈ కనబడేదంతా కూడా ) అని వేద- ఉపనిషత్తులు, మంగళశాసనం ఖల్విదమ్ బ్రహ్మచేస్తూ | (సర్వం న
కదా!
గానం చేసి వినిపిస్తున్నాయి అందుచేత, న
నేనైనా - మీరైనా - మరెవ్వరైనా “సర్వ సమభావము” ను ఆశ్రయించి |అ
సముచితం కదా!
ఈ దృశ్యమును ఆస్వాదించటం “ఈ కనబడే నామ రూపాత్మకమైనదంతా, ఈ కళ్ళకు కనిపించే
జీవులు - జీవ సమూహములు - అన్నీ కూడా.., స్వతఃగా ”బ్రహ్మమే“
అయి ఉండి కూడా, నా యొక్క ‘మనో వికారము’ అనే కారణంగా,
అభ్యాసవశంగా ’దృశ్యభావన’చే అనేకంగా అనుభూతమౌతోంది!” అని
విజ్ఞతతో గమనించి ఉండటమే బ్రహ్మభావనకు త్రోవ. ఇ
క్రమంగా అట్టి భౌతిక - - సాంసారిక దృష్టిని అధిగమించి స్వస్వరూ
పాత్మదృష్టి - ‘మమాత్మా సర్వభూతాత్మా’ దృష్టి - బ్రాహ్మీ దృష్టిని పెంపొందిం
చుకోవటమే శాస్త్రముల - యజ్ఞ - యాగ - క్రతు - వ్రతాదుల ఆత్యంతి
- కోద్దేశ్యం కదా! “కనబడేదంతా అదే! ఇక కళ్ళమూతలెందుకు?” అను
అవగాహనతో “సర్వము పరమాత్మ తత్త్యమే! - అని అనుకుంటూ ఉంటే
- అనిపించకేంచేస్తుంది?” అనే ఆత్మనమ్మకంతో మనందరి కర్మలుఅ
కార్యక్రమములు సర్వేశ్వరుడు - సర్వాంతర్యామియగు శ్రీరామలింగేశ్వర
స్వామికి సమర్పిస్తూ మనమన నియమిత కర్మలు - సాధనలు కొనసాగిస్తూ
కోగలము కదా!
అంతేగానీ,
(లేక)
జగన్నాటక చమత్కారంగా కనిపించే పంచేంద్రియములకు | ఆశ్రయించటం, జన్మ - కర్మల సంబంధముగా మాయచే కల్పన చె
70
- గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము :: అధ్యయన వ్యాఖ్యాన - పుష్పము
భేదములను నమ్మటం, నిరూపించటానికి అది అనవసరమైన ప్రయాసపడటం ? | - ఉచితమంటారాఅసంగతమైన ఆయాసం
?
కాదంటారా“మేము వారి కంటే జన్మతః గొప్పవారము - వీరి కంటే అధికులముకూడా ” అని ప్రయాసగా చెప్పుకోవటం శాస్త్రముల ఉద్దేశ్యము కాదని
. నాకనిపిస్తోంది…,
అందుకేజన్మనా జాయతే శూద్ర:
జాయతే ద్విజకర్మణా :
అని శ్రుతులు గానం చేస్తూ గుర్తు చేస్తున్నాయి కదా! ”ఉత్తమ కర్మలు
ఆశ్రయించువారే ద్విజులు. జన్మమాత్రం చేత కాదు” అని నిర్వచిస్తున్నాయి.
ఇక,
స్వకీయమైన - నిర్మలమైన ఆత్మ దృష్టిచే ఎవ్వరైనా బ్రహ్మత్వమును
పుణికి పుచ్చుకోగలరు. అంతే కానీ బ్రహ్మత్వము జన్మల చేత గానీ -
కర్మల చేత గానీ లభించేది కాదు. ఉత్తమమైన ఆత్మ సాక్షాత్కారమునకు
సంబంధించిన అవగాహన చేతనే.
"దృష్టిమ్ జ్ఞానమయం కృత్వా - పస్యేత్ బ్రహ్మమయం జగత్”
అని కదా! పెద్దల అభిప్రాయము.
6 స్వామీ! మరొక్క విషయం కూడా ఈ సందర్భములో నా అవగాహన
ఏమిటో D చెపుతాను. వినండి. 9
)
బాల్యము నుండి కుల పెద్దలు - మనుశాస్త్రము ఇత్యాదులు చూపిన
మార్గములో వేద విహిత కర్మలు సేవిస్తూ ఉండటం చేత మీరు విప్రులై,
మావంటి వారికి పూజనీయులు అగుచున్నారు. -
అందుచేత, మీరు విప్రులై ఉండటం చేత నిర్వహిస్తున్న వేరు వేరు
కర్మల విశేషమేమిటో దయయుంచి నాకు - ఈ సభకు వివరించమని నా
71
: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము
- గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము కోరిక! విన్నపము!
మేము ద్విజులమై ! ద్విజులమై ఏమేమి
 ఓ పడతీవిప్రులమగు
బ్రాహ్మణుడు చెప్పియే ఉన్నాయి చూచాయగా నిర్వర్తిస్తూ ఉంటామో కథార్యక్రమములు అయినా,
మా గురించి మేమే చెప్పుకోవటంలో విశేషమేమున్నది? అది స్వోత్కవ
శ్రోతలకు రుచి కలిగించకపోవచ్చు. అందుచేత, విప్రులమగు మేము
ఏమేమి వివిధ కర్మలు చేస్తూ ఉంటామో, ఏదేది నిర్వర్తిస్తూ ఉంటామో..
నీకు తెలిసినంత వరకూ నీవే చెప్పు.
గొల్లభామ : కొన్ని విషయాలు మీరు చెప్పియే ఉన్నారు. యజనము .
యాజనము - అధ్యయనము - అధ్యాపనము - దానము - ప్రతిగ్రహణము
ఇవికాక…, నివాసము, గర్భాదానము, సీమంతము, పుంసవనము,
జాతక కర్మలు, నామకరణము, అక్షరాభ్యాసము, ఉపనయనము, వివాహము,
శాంతి, పంచమహా యజ్ఞములు - ఇవన్నీ మీరు చేయిస్తూ ఉంటారు. వేద-వేదాంగాలు నేర్చటానికి - పఠించటానికి - నేర్పటానికి మీరు తగి
ఉన్నారు.
ఆయా కాలము - సందర్భములను అనుసరించి ఏది ఎప్పుడు
ఎట్లా మంత్ర - - తంత్ర ముగ్ధంగా చేయాలో - అది చెప్పటం, చేయించగలగటం మీ బ్రాహ్మణులకే, విప్రులకే చెల్లుతుంది. ఇతరులకు
ఆ అర్హత లేదు కదయ్యా! స్వామి వారు! బ్రాహ్మణుడు : ఆహా! ఆహా! భామామణీ! ఇప్పటి దాకా “ఈ భూమి పుట్టిన మానవులంతా ఒక్కటే”… అని పలికావ్! ఇక ఇప్పుడేమోసమయ ,
సందర్భాలకు విధానములలో ఉచితమైన తం శాస్త్రవిహితమైన మంత్ర నేర్పరులు -
మీ బ్రాహ్మణులే!” అని పొగడుచున్నాడు
దైవోపాసన-శాస్త్ర ప్రవచితమైన చేయిస్తాముమాత్రమే వ్రతములు . కనుక మొదలైనవన్నీ మేము మా జన్మలు ప్రత్యేకమైనవే కదా!
72

· ఆత్మయజ్ఞము - గొల్లకలాపము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము

మహనీయా! అయ్యాగర్వించవచ్చునా ! ఉండండిచేత ! ఇప్పుడు అధికులముకాదులేండి. మేమే ’ అనే మాట . 2“ కాసేపాగండి’సంసారరూప . భ్రమవంటిదేJ అని నిరూపిస్తాను’
భామామణీ! -”కర్మల బ్రాహ్మణుడు : విషయంలో మీరు శ్రేష్ఠులు.
మీకే వ అర్హత ఉన్నది“…. అని ఇప్పుడే అన్నావు. “అల్ప సంతోషీ అన్న తీరుగా ఆ మాటకే బ్రాహ్మణనేను సంతోషించాను:” . ఇంతలోనే D “కాసేపాగండి! మీ ఆధిక్యత ఏమిటో తేలుస్తాను” అంటున్నావే! నీ మాటలు వింటుంటే,
“ఈ ప్రశ్నకు ఈ సమాధానం ఆ ప్రశ్నకేమోప్రశ్నకేమో, , ఆ సమాధానం”… అన్న తీరుగా ఉన్నదే!
గొల్లభామ : అందరికీ ప్రియము - క్షేమము కలుగజేసే వేదయుక్తములైన
మంత్రములు - వాటికి సంబంధించిన క్రియా విశేషములు పఠించే
చేయించే అధికారం మీకు మాత్రమే - ఉన్నదిలేండి!
బ్రాహ్మణుడు : అవును కదా! యజ్ఞ - యాగ క్రతువులు నిర్వర్తించటానికి,
నిర్వర్తింపజేయటానికి, తదితర అనేక వేదవిహిత కర్మలు చేయటానికి,
వేదములు చదవటానికి నేర్పటానికి మేమే కదా అర్హులము!
- జన్మ చేత శూద్రులము
- కర్మ చేత ద్విజులము
- వేదాభ్యాసము చేత విప్రులము.
మేము వేదము చదవటానికి అర్హులమని నీవే చెప్పుచున్నావు కదా! అనగా
మేమే కొంత ఎక్కువ - అని నీవే ఒప్పుకుంటున్నట్లే కదా!
గొల్లభామ : ”వేదాలు పఠించటానికి మేము మాత్రమే | వ్యాఖ్యానించటానికి అర్హులము. మాకే అధికారము" ? “కర్మచే అని మీరు అహంకరించవచ్చునాసంతవరకు నేను ఒప్పుకుంటున్నాను. అంతమాత్రంచేత ‘బ్రహ్మత్వము’
సిద్ధిస్తుందా? లేదు కదా!
73
: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము
- గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము -
కలుగజేయవచ్చుగాక! అవన్ని
ఇహములో ప్రతిష్ఠ కూడా వరకూ కూడా నిష్ప్రయోజనము | ఇవన్నీ - ’ సిద్ధించనంత | దృష్ట్యా - ’బ్రహ్మత్వముతొలిగిపోతే కదా, బ్రాహ్మణత్వము దృష్టులు సిద్ధించేది సర్వ భేద | అవుతాయి. న . ‘జన్మతః అనవచ్చునేమోబ్రాహ్మణుడు : పోనీ, మరొకమాట శూ
మేమో, ఆ స్థితి నుండి అనే చోట మీరు . ఉండిపోతున్నారుద్విజులము మీకంటే .
కదా! అనగా, మా బ్రాహ్మణ జన్మలు
విప్రులము’ అగుచున్నాము కదా! ఇక చెప్పవలసినదేమున్నదిఒప్పుకోవాలి | అధికమేనని నీవు 11 ?
? వాదించవలసినదేమున్నదిగొల్లభామ : “సర్వమ్ బ్రహ్మమేవ - ఇతియం సందర్శనం కురుతే తర
బ్రాహ్మణమ్” అని కదా! బ్రాహ్మణ శబ్దార్థం.
బ్రహ్మము కానిదెవ్వరు? బ్రహ్మమునకు వేరై కనిపించేదంతా కేవలము
కదా! స్వప్నసదృశమే మరికొందరి ద్విచ్~~ - విప్రులు అయినంత మాత్రం చేతనే “మేము కన్నా - తదితరులకన్నా కూడా అధికులము” అనే అభిప్రాయమును
పూర్వపక్షం చేస్తూ నేను నా వాదనను విశదీకరించటానికి అనుమతి ఇస్తారా
స్వామీ!
బ్రాహ్మణుడు : అట్లాగా? అందుకు సరిఅయిన విధంగా సమాధాన
పరచటానికి నేనూ సిద్ధమే! “ద్విజులు - విప్రులు అధికులు కారు!” అని
శాస్త్రీయంగా నిరూపించటానికి ఎవరై పండితులనో, వేదవేదాంగములను
అధ్యయనము చేసిన వారినో నీవు తోడుగా తెచ్చుకోవటం నాకు కూడా అంగీకారమే!
గొల్లభామ : కోపము వచ్చిందా స్వామీ!
|బ్రాహ్మణుడు : కోపమా? కోపమెందుకుఅనుసరించి
? నీవు బుద్ధి కుశలతను … మాట్లాడుచున్నావు. అంతే! అన్ని విషయాలు నీకు తెలియకపోవచ్చు74
- గొల్లకలాపము :: అధ్యయన ఆత్మయజ్ఞము వ్యాఖ్యాన - పుష్పము
గురుముఖంగా వేదాధ్యయనం ద్వారా పఠణబలంచేత మేము ఏ విద్యా చాతుర్యము 6. వేదాంత - తత్సంబంధమైన వేద వాక్కు నేదఎరుగుట జరుగుతోందో-
ధర్మాలు … అవన్నీ చాతురణ్య (లేక) కొన్ని నీవు
ఓ పూబోడీ! మరల చెప్పుచున్నాను.
"విప్రులు- ద్విజులు అధికమైనవారు కారు” అని నాతో వాదించి
గెలవాలనుకుంటే, అందుకు నాకు అభ్యంతరము లేదు. ఏమి
చెప్పాలనుకుంటున్నావో, చెప్పు! నీ వాదనల పస ఏమిటో చూస్తాను.
గొల్లభామ : మహాత్మా! పండితోత్తమా! మీరు యజ్ఞ యాగ కోవిదులు
1 కాబట్టి నాకు మీ పట్ల గౌరవమే! అందుచేత కోపగించరు గాక!
ఎందుకంటే… మన ఈ వాదోపవాదాలన్నీ ఉభయ శ్రేయస్సులను - దృష్టిలో
పెట్టుకొని మన జ్ఞాన - విజ్ఞాన దృష్టులను మరింత ప్రవృద్ధము
చేసుకోవటానికి మాత్రమే! “వాదోన అవలంబ్య:” అని నారద భక్తి సూత్రము
కదా!
అంతేకానీ,
మనం మనం నమ్మినదాని మాత్రమే కట్టుబడి ఉండాలనో, ఒకరి
తప్పులు మరొకరు ఎంచాలనో కాదు కదా! పండితమ్మణ్యులగు మీకు
ఈ విషయం చక్కగా తెలుసునని నా నిశ్చితాభిప్రాయము. అందుచేత
మన ఈ ఆత్మయజ్ఞ పూర్వకమైన చర్చను మరింతగా కొనసాగిస్తున్నాము.
మరల అడుగుచున్నాను. మరి నా వాదన వినమ్రతా పూర్వకంగా
కొనసాగించమని అనుజ్ఞయే కదా!
బ్రాహ్మణుడు : భామామణీ! నీ యొక్క సహృదయతను నేను
గమనిస్తున్నానునాకు |
సంభాషించటం . సత్య సూటిగా సంతోషమే దృష్టితో ముక్కుకు కలుగజేస్తోంది.
అందుచేత ….,
75
: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము
- గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము ’ మరింతగా ఉభయ
శుభాశయంతో, ’ఆత్మజ్ఞానము - ఆత్మదృష్టిచెప్పాలనుకొన్నది లము సంపాదించుకుందాము. నీవు నిర్మొహమాటంగా

అధ్యాయము–20.) బ్రాహ్మణ: - కిమర్థమ్? కిముద్దేశ్యమ్?

గొల్లభామ : పండితోత్తమా! చాలా సంతోషము స్వామీ! ఇప్పుడు మిమ్ములను
ఒక్కటడుగుతాను. అసలు ‘బ్రాహ్మణులు’ అనగా….. ఎవరు? ఎట
Te
ఉంటారు? M
- తెల్లగానా? నల్లగానా? ఎర్రగానా?
కంటి - కడియాలు ధరిస్తూ ఉండేవారా?
23 62 విభూతి - రుద్రాక్షలు ధరించి ఉంటారా?
1 ఉంగరాలు ప్రోగులు మురుగులు - ఇటువంటివి tra
అలంకరించుకొని ఉంటారా?
S - పట్టు ఎంచలు . శాలువా - పిలకలతో కనిపిస్తూ ఉంటారా? M - M
‘బ్రాహ్మణుడు’ అనే శబ్ధానికి అర్థమేమిటిఅ ? ఉద్దేశ్యము ఏమిటి? కాస్త
వివరించరూ! 6
బ్రాహ్మణుడు : అవును. నీవు చెప్పే అన్ని రకాలుగానూ ఉంటారు.
నీవనేదేమిటి? అట్లా ఉండేవారందరూ నీ కాజాలరేమోనని ఉద్దేశ్యమాబ్రాహ్మణులు ? చెప్పుతల్లీ! చెప్పు!
నీవు ఏమని అనుకుంటున్నావో… చెప్పవమ్మా!
గొల్లభామ : అయ్యా! అయ్యా! కోప్పడకండేం! నాకు-మీకు కూ
| ఇష్టదైవమైనట్టి ఈ బాలాత్రిపురసుందరీ వారి
సహిత రామలింగేశ్వరస్వామి నామ రూపాలు - మహిమా ఉపాసిస్తూ విశేషాలు హృదయంలో భక్తితో బ్రాహ్మణుడు : చెప్పమనే ,
కదమ్మా నేనంటున్నది! నేనుగానీసభాసదులు గానీ ఏమనుకుంటారోనని నీవు . ఆ వెనుకాడనఖర్లేదుఅందరము
76

- గొల్లకలాపము :: అధ్యయన ఆత్మయజ్ఞము - వ్యాఖ్యాన పుష్పము
ఏవివేచనను చూచి సంతోషిస్తూ ఉన్నవారమే! నీవన్నట్లు శ్రీబాలా
కూడా
నీకు సమాధానం చెపుతాను, ఓ లలనా తిలకమా!
స్మరిస్తూనే ఈ ప్రేక్షకమహాశయులకు శ్రోతలకు వింటున్న నమస్కరిస్తూ ప్రేమగా నా
వినండి. అభిప్రాయాలు ఖరాఖండీగా చెప్పుచున్నాను దృష్ట్యా…. ,
తత్వశాస్త్రం జన్మత:“బ్రాహ్మణకులము” ఇత్యాది కొన్ని కులాలలో
ఉపనయనముచే ద్విజులు, వేదములు అభ్యసించటంచేత జన్మించినవారు విపులు అవుతారు. అంత మాత్రం చేత బ్రహ్మము యొక్క సిద్ధిని
కాదు. పొందినట్లు వేదవిహిత కర్మలు : ఒకానొకడు వేదవిహితమైన కర్మలు సశాస్త్రీయంగా,
కాల నియమానుసారంగా చక్కగా నిర్వర్తించటం చేత ‘స్వర్గము’ ఇత్యాది
సుఖప్రదమైన లోకాలు పొంది భోగములను అనుభవించటానికి
అర్హుడౌతాడు.
అయితే…..,
పుణ్యవశంగా పొందిన ఆ భోగమయస్వర్గాది లోకాలలో నివాసం
ఆతడు కాలక్రమేణా -పుణ్యము ఖర్చుకాగా, పోగొట్టుకొని మరల భౌతిక
|| లోకాలలో శరీర ధారణ చేయవలసి వస్తోంది….
“తేతంభుక్త్యా స్వర్గలోకం విశాలం !
క్షీణే పుణ్యే మర్త్యలోకం విశంతి ||” - భగవద్గీత
. మరొక్కసారి చెప్పుతున్నాను. వినండి.
కలిగి ఉండి
స్వర్గముఆశయంగా ’ మొదలైన భోగమయలోకాలే సుఖాలు తిరిగి అనుభవించిలోకానికి మానవ రావలసిందే, ఆ పుణ్యము క్షీణించగానే !
77
: అధ్యయన వ్యాఖ్యాన పుష్పము
- గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము లోకాలలో
అనే జాడ్యము స్వర్గాది ప్రవేశించి అనగా ‘పునర్జన్మలు’ కనుక అనక తప్పదు. స్వర్గాది తొలగటం లేదని లోకాలు
నంత మాత్రంచేత భగవద్గీత,
మార్గము కాదు. ఈ విషయము ’బ్రాహ్మీసుఖము’నకు నొక్కి తదితర శాస్త్ర గ్రంథాలు - నొక్కి చెప్పుచున్న | త్తులు అధ్యాత్మ మాటే
! విషయమేవ్యాఖ్యానిస్తున్న బ్రాహ్మణుడు : అవును. అయితే కూడా, ఒకానొక ముఖ్య విషయం సుమ
ధర్మశాస్త్రములో నిష్ణాతులైన ధర్మకోవిదులు చెప్పుచున్నదేమంటే….
- కర్మ - జ్ఞానము ఒక్క తీరైనవే!
- రెండూ కూడా మోక్షమునకు మార్గములే!
(సాంఖ్యయోగౌ పథక్ - బాలాప్రవదంతి! న పండితా: - గీతా)
అట్టి ధర్మ కోవిదుల పలుకు విని ఉండలేదా! విని కూడా సరిగ్గా
యోచన చేయటం లేదా? మర్మమేమిటో తెలియక “కర్మమార్గం పునరావృత్తి
స్వభావం కలిగి ఉన్నది (గతాగతం కామకామా: లభంతి) అని మాత్రమే
వాఖ్యానిస్తున్నావే? మర్మము తెలియక కర్మ మార్గమును అల్పమైన దానిగా
చిత్రీకరిస్తున్నావా?
నీకు సమగ్రమైన శాస్త్రపరిశీలన కొంచము కుంటుపడిందేమో ?
మరొక్కసారి చెప్పుచున్నాను విను.
ఆర్యప్రవచనములైనటువంటి జ్ఞాన- కర్మ విశేషాలలో చతురులైనట్టి
పెద్దలు జ్ఞానమార్గమును, కర్మ మార్గమును ఒక్కతీరైనవిగానే సందర్శిస్తూ,
ఉంటారు. అంతేగానీ బాలురవంటి . చూడరుఅజ్ఞులవలె వేరువేరైనవిగా | శాస్త్రములు చెప్పే కొన్ని విభాగములను తీసుకొని
”ఇది మాత్రమే పరిగణలోనికి కర్మమార్గం. అల్పమైనది. అది జ్ఞానమార్గం…. ..అని వాదించటానికి . మహాగొప్పదిఉబలాటపడుచున్నావాచ ? తల్లీసరిగ్గా అట్లా మాట్లాడుచున్నావా! శాస్త్ర వాక్యాలు ? ఏమి సరే! శాస్త్రములు చెప్పాయోబ్రాహ్మణుల గురించి … అది కూడా చెప్పు! విందాము.
గొల్లభామ : బ్రాహ్మణుల గురించి శా శాస్త్రవాక్యాలేమిటో, ఉద్దేశ్యమేమిటో
78
ఆత్మయజ్ఞము - గొల్లకలాపము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము .
.
వినండిచెపుతాను 64 లక్షల జీవజాతులున్నాయి. సృష్టిలో ఈ జీవునికి వాటన్నిటిలో ‘మానవజన్మ’ లభించటమనేది అతి
దుర్లభము.
అందులో వేద-శాస్త్రప్రవచనాలు, ఉద్దేశ్యాలు పరిశీలించగల విద్యా బుద్ధులు అవకాశంగా లభించటం మరికొంత దుర్లభము.
అవి ఏ కొంచము లభించినా సరే, ఇక ఈ జీవుడు ఏ మాత్రం
!
తాత్సారం చేయరాదుసాధన గురువును, ఆశ్రయించి ఉత్తమ సాధనకు ఉపక్రమించాలి· .
అటు తరువాత సాధన సామగ్రిని వెంటబెట్టుకొని ’సద్గురువు’ను
సమీపించాలి. వారు చెప్పే స్వస్వరూపజ్ఞాన సంబంధమైన పాఠ్యాంశాలను 22 సునిశితమైన బుద్ధితో వినాలి. విచారణ చేయాలి.
7 మహనీయుల అనుభవాలను, అభిప్రాయాలను సేకరించాలి.
సద్గురువు ఏం చేస్తున్నారు. “తత్ - త్వమసి” (ఆ బ్రహ్మమే నీవు),
స్కో హమ్ (అదియే నేను), అహమ్ బ్రహ్మాస్మి (నేను బ్రహ్మమే
అయి ఉన్నాను), త్వమేవాహమ్ (నీవుగా కనిపించేది నేనే) ఇత్యాది
మహావాక్యాల సారాన్ని డెత్ నిరూపించి చూపుచున్నారు.
3) అట్టి సద్గురువు చెప్పే మహావాక్య నిరూపణా రూపమైన బోధను సునిశి 1
), తమైన దృష్టితో, సంసార దృష్టులకు అతీతమైన అవగాహనతో వినాలి.
- నేనెవరు?
ఈ దేహమునా?
మి ఈ దృశ్యాంతర్విభాగమునా?
- మనో - బుద్ది - చిత్త - అహంకార పరిమితుడినా? -
- దేహములకు - భావములకు మునుముందే ఏర్పడినదై ఉండి దృశ్య
79
: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము - గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము అహంకారాలను మనో- - - దేహ - బుద్ధి చిత్త- స్వకీయం
చైతన్యపరచే బ్రహ్మమునేనా? ఆత్మస్వరూపుడినాయి
చమత్కారంగా సర్వము తానైన పరమాత్మ తత్వమ్నేనా?
ఈ ప్రశ్నలన్నిటికీ సరి అయిన సమాధానము ఎంత కష్టపడైనా సరే.
సంపాదించుకోవాలి!
స్వవిచారణచే “మమాత్మా సర్వభూతాత్మా! అహమ్ సర్వస్య ప్రభవో
అనే వాక్యార్థాలను సద్గురు బోధ- స్వవిచారణలచే ధైర్య సాహసములు
గల యుద్ధ వీరునివలె అతిప్రావీణ్యతతో గ్రహించాలి.
ఇక “కనబడే దృశ్యము - తదంతర్గతమైన సర్వజీవరాసులు
మమాత్మానంద స్వరూపమే!” అనే అవగాహన
అఖండానుభూతి - పెంపొందించుకోవాలి.
తత్త్యరహస్యమును గమనించి సర్వమును స్వస్వరూపంగా
ఆస్వాదించే అనుక్షణికానుభవమును క్రమక్రమంగా సిద్ధింపజేసుకోవాలి!
అనగా అఖండాత్మానందరూపమైనట్టి “అహమాత్మా, సర్వభూతా
శయ స్థిత:" అను కృష్ణచైతన్యానందమును సముపార్జించుకోవాలి.
త్రివేణీ సంగమును - ద్రష్ట-దర్శన - దృశ్యముల ఏకత్వానుభవమును
అనుభూతం చేసుకోవాలి. ఆరురుక్షుత్వము - యోగారూఢత్వము
ప్రాపంచకమైన మనస్సును ఆత్మభావన యందు - (ఉప్పుబొమ్మ యొక్క
పదార్థ - ఆకారములను నీటియందువలె) - లయింపజేయాలి.
ఆరురుర్మునేర్యోగం౪| కర్మకారణముచ్యతే !
యోగారూడైవ తస్యైవ శమ: కారణముచ్యతే
11
ఆరురుక్టు యోగి : కర్మలద్వారా ఉపాసన కొనసాగిస్తూ మోక్ష మార్గములో
అడుగులు వేస్తూ ఉంటాడు. యోగారూఢుడు
కర్మలచే కర్మలచే కర్మలను దాటి కర్మల నుండి ఉపశమిస
కర్మలను :
ఆత్మజ్ఞానమును పునికి పుచ్చుకుంటాడు.
కొన్ని సిద్ధాంతాలు కొనసా : జీవితాంతం . కర్మలు వదలరాదుకర్మలు 80
- గొల్లకలాపము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన ఆత్మయజ్ఞము పుష్పము
గిస్తూనే జ్ఞానమును తీర్చిదిద్దుకోవాలి.
.
అని చెప్పుచున్నాయి…..
! అయితేమంచిదేకర్మ నిర్వర్తించే కర్త - చాతుర్వర్ణ్యములలోను తనకుగా
కర్మల నిర్వహణాపుష్పాలను ఈశ్వరార్పితం చేయాలి. “నాకు
నియమించిన నియమితమైన కర్మలే నాఉపాసన (work is my workship)“ అను బుద్ధితో
. అవగాహనతో - శ్రద్ధతో భగవదర్పితంగా కర్మలు నిర్వర్తించాలి స్వామీ!
”స్వప్నకల్పితముల వంటి లోక విశేషాలు“ అన తగినట్టి ఇక్కడి
- ధనము జాతి ప్రతిష్ఠ - కర్మసామర్థ్యములకు లౌకికవిద్య -
సంబంధించిన అహంకారము దగ్గరకు రానీయకుండా లోకానుకూలము
శాస్త్రానుకూలము - భగవదర్పితము - సహజీవులకు సుఖసంతోష ప్రదముగా
స్వీయ ధర్మ- కర్మలను తీర్చిదిద్దుకోవాలి. సాధన చతుష్టయ సమన్వితంగా
. స్వకర్మలను ఆచరించాలిసరిఅయిన , ఇంద్రియములను శమము : ఇంద్రియ నిగ్రహముపట్ల మార్గంలో నియమించటం, ప్రాపంచిక విషయముల - మౌనము. రాగరాహిత్యము సంతోషము : లభించిన దానితో తృప్తిని పొందుతూ విషాదము - అసూయ
దగ్గరకు రానీయకపోవటం,
నిరాశ - కామక్రోధములు లభించిన దానితో
సర్వదా అభ్యసించటం. సంతోషమును . ఉత్సాహము- సాహసము’తృప్తి’ని అలవరచుకోవటం.
ధైర్యము పరిపోషించుకోవటం”| అమోఘశ్చసత్సంగము : "మహత్సంగస్తు దుర్లభో - అగమ్యో -
సంగము అభ్యసించటం
మహనీయులతో అన్నట్లుగా మహనీయ వాక్యాలు మననం చేస్తూ మార్గమును
. . సుగమం చేసుకోవటంసరిచేసుకోవటంవిచారణ
స్వకీయమైన అవగాహన.
81
: అధ్యయన వ్యాఖ్యాన - గొల్లకలాపము - పుష్పము
ఆత్మయజ్ఞము సహాయంతో వేదానుకూలమైన సాధనచతుష్టయము ( ఈ విధమైన పెంపొందించుకోవాలిచిత్తశుద్ధిని . క్రమంగా | కర్మనిర్వహణలచే నేను అనే భావనా పరంపరలను ఈ - జగత్తుచే బద్ధుడను“… | జగత్తులో మనస్సు . మొదలంట్లా తొలగించుకోవాలినుండి వెడలగొట్టాలి. ఈ జగత్తంతా అస్మదాత్మయొక్క చిద్విలాసమే!
- - అంతా నేనే! అందరూ (స్వప్నంలో కనిపించేవారంతా స్వప్నమ
యొక్క స్వప్నస్వరూపులే అయినట్లు) నేనే!
- జగత్ సాక్షిని. జగత్స్వరూపుడను -
జగత్ రూపకల్పనకు కారకుడనై ఆనందించువాడను.
అందరూ నావారే!
ఈ రీతిగా బ్రాహ్మీభావన - ఆత్మ తత్త్యజ్ఞానం హృదయంలో ఉదయిం
పజేసుకొని అద్దానిని ఆకృత్రిమమైన స్వభావంగా తీర్చిదిద్దుకోవాలి.
అదే ‘బ్రహ్మత్వసిద్ధి’ అంటే! బ్రహ్మత్వసిద్ధి యొక్క మహదాశయముచే ఈ
జీవుడు ‘బ్రాహ్మణుడు’ అను పిలుపుకు అర్హుడగుచున్నాడు. అదియే
‘అమరత్వసిద్ధి’ అని కూడా పిలువబడుతోంది.
ధారణ : అట్టివారు మార్గాణ్వేషణలో ఉన్న సమయంలో తమ చంచల
బుద్ధిని “సుస్థిరము - నిర్మలము సునిశితము ·
- పవిత్రము”గా తీర్చిదిద్దుకోవటానికి
- త్రిగుణములకు అతీతమైన దృష్టి - అవగాహనలతో ఈ జగత్
సందర్శనము
- త్రిగుణ సాక్షిత్వము- ,
ఇత్యాదుల ‘ధారణ’ కు ఉపక్రమిస్తున్నారు.
సమయాసమయములను అనుసరించి ఒకచోట పద్మాసనాసీను
ధారణయోగం అవలంబిస్తూ, బ్రాహ్మీభావనను సుస్థిరపరచుకో
ఆత్మయజ్ఞమునకు ఉపక్రమిస్తూ ఉన్నారు.
|- క్రమంగా విషయేంద్రియములను ఆశ్రయించే బుద్ధిని "కర్మ -’ ధారణ
82

అధ్యాయము–21.) సకామ కర్మ నిష్కామ కర్మ

బ్రాహ్మణుడు : అంటే? ఇంద్రియములను శోషింపజేస్తే బ్రాహ్మణ్యము
కేవలము ఆహారము సిద్ధిస్తుందంటావా? మానివేసి ఇంద్రియములను
శోషింపజేసినంత మాత్రం చేత దృశ్యసంబంధమైన జాడ్యము
తొలగుతుందా?
"- నేను దృశ్యమునకు సంబంధించినవాడను.
దృశ్యములోని ఒకానొక దేహపరిమితుడను.
వీటిలో కొన్ని నాకు సంబంధించినవి. మరి కొన్నేమో కావు.
నేను వేరు. నీవు వేరు. జీవాత్మ వేరు. పరమాత్మ వేరు. జగత్తు వేరు.”
ఇత్యాది అభిప్రాయములనే మనము ‘సంసారము’ అంటాము. ఇది
తొలగించుకోవటానికే ‘జన్మ’ అనబడేది మహత్తరమైన అవకాశము.
అంతేకానీ, జన్మ జీవునికి బంధము కాదు. కర్మ కూడా బంధము కాదు.
అందుచేత ధీరులైనవారు కర్మలను ఆశ్రయిస్తూనే కర్మబంధముల నుండి
విముక్తిని సంపాదించుకొని కర్మలకు అతీతులై బ్రాహ్మణనామధేయమునకు
అర్హులై భూమిపై వెలయుచున్నారు.
83

వ్యాఖ్యాన :: అధ్యయన - పుష్పము
- గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము .
ఉపాసనగా తీర్చిదిద్దుకుంటున్నారుకర్మలు వదలక, తను కర్మలను నియమితమైన కూడా తమకు విప్రవర్యులు కాబట్టే ప్రజ్ఞాదురంధులగు స్మార్త - యజ్ఞ - యాగాది కర్మలు వదలటం లేదు. వారు అవన్నీ నిష్కామ
. ఉంటారుఅవలంబిస్తూ కర్మ రూపంగా జాతి - కుల - కర్మలను అవలంబిస్తూ
ఎవ్వరైతే నిష్కామంగాఆశ్రమ ఉంటారో… అట్టివారు సర్వాత్మకమైన మోక్షభావనను పునికి పుచ్చుకోవటానికి
అడ్డేముంటుంది?
అయితే…,
ఓ లలనా! ఎవ్వరి మనస్సు - కర్మ నిష్కామమో, ఎవరికర్మ .
మనస్సు సకామమో… ఎట్లా చెప్పగలం?
ఏది ఏమైనా నిష్కామమైన బుద్ధితో కర్మలను జీవితాంతం
కొనసాగించటమే ఉచితం కదా? ఏమంటావు?
గొల్లభామ : అయ్యా! సకల కర్మలు నిష్కామ బుద్ధితో చేస్తూనే ఉండాలని
మీరు ప్రతిపాదిస్తున్నట్లున్నారు. మంచిదే!
అయితే, ఒక ప్రశ్న!
ఎప్పుడైనా, ఎక్కడైనా కర్మలు ఫలములు ఇవ్వకమానుతాయా?
మానవు కదా! అది సహజం కూడా !
“అవస్యమ్ అనుభోక్తవ్యమ్ |
కృతమ్ కర్మ శుభ-అశుభమ్” |
అని కదా శాస్త్ర వాక్యం!
ఒకానొకడు - ”కర్మలు చేస్తూనే ఉంటాను. కానీ కర్మఫలములతో
నాకు అవసరం లేదు.” అని అనుకోవచ్చుగాకమొలవటం ! ఏమి లాభంఎంత ? బీజము స్వభావమో కర్మలు ఫలములను ఇవ్వటం అంతే
స్వభావము - “ఓ బీజములారా! నేలలో పాతుతాను. నీళ్ళు పోస్తూ ఉంటాను. కానీ మొలవకండి!" అని చెప్పితే మాత్రం అవి
84

- గొల్లకలాపము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము
ఆత్మయజ్ఞము ” ,
? “నాకు కర్మఫలాలు వద్దుఅనుకుంటూమొలవకుండా ఉంటాయాఅట్లాగే నేను కర్మలు కొనసాగిస్తూనే ఉంటాను“… అనుకున్నవానికి
”అయినప్పటికీ కదా! స్వామీ!
కూడా కర్మఫలములు ప్రాప్తించకమానవు - బీజములకు చక్కటి పోలికయే తెచ్చావమ్మా: కర్మలకు !
// బ్రాహ్మణుడు అయితే బీజములను అగ్నిలో వ్రేల్చితేనో? కర్మబీజములను నిష్కామకర్మ“
అనే అగ్నిలో దగ్ధం చేసి ఉంటేనో? (జ్ఞానాగ్ని దగ్ధ కరాణు:). ఇక మొలవవు
కదా! ఆ విధంగా చూస్తే, “నిష్కామ కర్మయోగి విషయంలో కర్మలు కర్మఫల
రహితములు కాగలవు కూడా!” అని ఎందుకు సమన్వయించుకోకూడదు
భామామణీ!
గొల్లభామ : విప్రవర్యా! లోకంలో ఎంతటి వెర్రివాడైనా విత్తనములు పాతి
“ఈ విత్తనము వృక్షమై ఫలములు ఇస్తుందా? ఇవ్వదా - నాకు సంబంధం
లేదు” … అనుకుని ఊరుకొని ఉంటాడా? ఫలితంతో (ఫలములతో లేక
ఫలసాయముతో) నిమిత్తం లేకపోతే బీజము నాటటమెందుకు? (లేక)
పొలంలో దుక్కిదున్ని వేయుటమెందుకు? అదంతా నాట్లు వృధాశ్రమగా
నిర్వర్తించాలా? ఎవ్వడైనా ఒకానొక సత్కర్మను ఏ ప్రయోజనమూ
ఉద్ధేశ్యించకుండా చేస్తాడా? అట్లా అంటే, అవి ప్రగల్బపు మాటలే అవుతాయి
మరి! "ప్రయోజన మనుద్దిస్య మందో పి నప్రవర్తతే” అని కదా శాస్త్ర
ప్రవచనం ?
ఒకానొకడు రాగము - ద్వేషము - లజ్జ - మోహము - భయము -
అభిలాష - ఈషణ త్రయము…., వాటి వాటి వల్ల పుట్టే ఆయా
దోషభూయిష్టమైన భావనా పరంపరలు, తత్సంబంధమైన దుర్గుణాలు
త్యజించాడనుకోండి. దూషణ భూషణ - తిరస్కార పురస్కారా
నుభవములు వచ్చి - పోయేటప్పుడు ‘సమత్వము’ వహించినవాడై
ఉన్నాడనుకోండి.
ఆతనికి- విహిత కర్మలు లేవు. నిషిద్ధ కర్మలు లేవు. అట్టి ఆత్మజ్ఞానికి
కర్మలతో పనేముంటుంది చెప్పండి? మమత్వముచేత మాత్రమే
కర్మలు-దృశ్యము బంధం అగుచున్నాయి కదా!
85
: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము
- గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము

అధ్యాయము–22.) స్వధర్మో నిధనం శ్రేయః

ఆత్మయజ్ఞము - గొల్లకలాపము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము
అజ్ఞులు కర్మఫలములందు ఆసక్తితో కర్మలు నిర్వర్తిస్తూ ఉంటే…..
విజ్ఞులు “కర్మలు - కర్మఫలములు మాయా చమత్కారమే!” అని
7 తెలిసియే“ఆత్మ సత్యమ్ - జగత్ మిధ్యా" అని ఎరిగి ఉండి కూడా
21e ఆశ్రమధర్మానుసారమైన - లోకోపకారకమైన - శాస్త్రములకు సాను
కూలమైన కర్మలు నిర్వర్తిస్తూ ఉంటారు. ప్రోత్సహిస్తూ ఉంటారు.
r ఇంకొక విషయంలో . కర్మలు ఆవశ్యకం! అనివార్యం!
లోకంలో ఈ సర్వజనులచే ఆయా ఆశ్రమములకు ఉచితమైన
కర్మలు నిర్వర్తించబడకపోతే…. ఈ లోకము - లోకసంబంధమైన ఆహారాది
ఆయా వ్యవహారాలు కొనసాగేదెట్లా?
“నేను కర్మలకు కర్మఫలములకు ఆవల ఉన్నాను. ఆత్మ
జ్ఞానోపాసన నా మార్గము. అందుచేత నేనొక్కడినీ ఆశ్రమమునకు సంబం
ధించి కర్మలు నిర్వర్తించకపోతే ఏమిలే?” అని ఒకడు తాను కర్మ త్యాగి
అయి, ఇతరులకు కర్మత్యాగాన్ని ప్రోత్సహించటమో, భోదించటమో జరిగితే?
ఆతడు కర్మ- జ్ఞానముల ఉభయములు కోల్పోయి ఉభయ భ్రష్ఠుడు
అవుతాడని నీతి శాస్త్రం ప్రభోదిస్తూ హెచ్చరిస్తోంది కదా! “కర్మ
జ్ఞానములలో ఒకటి నీవు వదిలితే రెండవది నిన్ను వదులుతుంది.” అని
వశిష్ఠమహర్షి చెప్పియున్నారు కదా!
శ్లో॥ యత్ యత్ ఆచరీతి శ్రేష్ఠ: తత్ తదేవతదితరోజనా: I
సయత్ ప్రమాణం కురుతే లోకస్థదనువర్తతే
అని గీతా శ్లోకం కదా! విజ్ఞుడైన వాడు ఆశ్రమ - వర్ణ్య సంబంధమైన నియమిత
కర్మలు వదలితే, కొంత మంది అజ్ఞులు అది దృష్టాంతంగా తీసుకొని తమకు
నియమించిన కర్మలు త్యజిస్తేనో…? ఆ దోషము విజ్ఞుడైన ఆ శ్రేష్ఠుడికి
తాను అందుకు కారణం కాకూడదనే ఉద్దేశ్యంతోనే
అంటుతుంది.
శ్రీకృష్ణుడు అర్జునిని గీతాశాస్త్రం ద్వారా స్వకర్మనిరతిని సూచించారు,
ప్రోత్సహించారు కూడా !
అందుచేత,
ఎవ్వరూ కర్మలు త్యజించి ఉండటం ఉచితం కాదు. సాంఘిక
87.

వ్యాఖ్యాన పుష్పము
: అధ్యయన - - గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము .
కాదు. అది సాధ్యపడేదీకాదుశ్రేయోదాయకం జీవనానికి వచ్చిన జనులకు
అందుచేతనే మేము మమ్ములను ఆశ్రయించ కుటుంబ సంబంధమైన - లౌకికమైన శాస్త్రనిర్దేశితమైన
సాంఘికమైన - ప్రోత్సహిస్తూ ఉంటాము.
నియతి పూర్వకంగా చేయమని ఎల్లప్పుడూ కర్మలు బ్రహ్మజ్ఞులమై ఉండి కూడా
పురోహితులమగు మేము బ్రాహ్మణులమై, వైపుగా ఆశ్రయిస్తూనే - మరొక వైపు నుండి మీమీ విహిత
“ఆత్మజ్ఞానం ఒక కర్మలు శ్రద్ధగా - చక్కగా - కుశలతతో నిర్వర్తించండి “ అని చెప్పుచున్నాము.
”యజ్ఞ - దాన - తప:కర్మనత్యోజ్యం ! కార్యమేవతత్” మోక్షిసన్యాసయోగం.
- భగవద్గీత.
- మిత్రులారా! శ్రేయో: కర్మలు, శాస్త్రవిహితదైనందిక సత్రియలు
వదలకండి.
- బద్దగించకండి.
- యజ్ఞ-యాగాలు నిర్వర్తించండి.
- కర్మయోగముచే సంసిద్ధులు అవుతూ ఉంటే, ఇక మీ హృదయంలో
తగిన సమయంలో జ్ఞానపుష్పము స్వయంగా వికశించగలదు.
tel నహి జ్ఞానేన సదృశం పవిత్రమిహ విద్యతే !
తత్ స్వయం యోగ సంసిద్ధ: కాలేన ఆత్మనివిందతి ||
అని బ్రాహ్మణులమగు మేము శ్రేయోభిలాషులమై సకల జనులకు గుర్తు
చేస్తున్నాము.
మాతృదేవో భవ |
పితృదేవో భవ I
ఆచార్య దేవో భవ I
అతిథి దేవో భవ |
అనే ఉపనిషత్ వాక్యాలు, వేదవాక్కు అందరికీ గుర్తు చేస్తున్నాము.
కర్మలు మానండి’ అని ఏ గురువు - శాస్త్రము- పురాణము చెప్పటం
లేదే!.
88

మరి నీవు యజ్ఞ - యాగ - క్రతు - వ్రతాదులతో సహా కర్మ విభాగములను
కబుర్లాడుచున్నావే| తక్కువచేసి ? అట్లాఎట్లా చెబుతావు?

ఆత్మయజ్ఞము - గొల్లకలాపము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము

అధ్యాయము–23.) క్రియా యజ్ఞము - అత్మయజ్ఞము
గొల్లభామ : మహనీయా! నేను కర్మలను - కర్మయోగమును తక్కువ
చేయటం లేదు. “యజ్ఞ - యాగ - వ్రత ఇత్యాది కర్మలు స్వర్గసుఖముల
ఆశయంగా ఆచరించటమనేది పునర్జన్మ హేతువు కదా!”… అని మాత్రమే
గుర్తు చేస్తున్నాను.
కర్మలను “అసంగము- ఏకము - కేవలీస్థితి - అకర్మబద్ధము”
అగు మోక్షసంబంధమైన స్వస్వరూప జ్ఞానంలో (లేక) బ్రాహ్మీ స్థితితో
సాదృశత్వము - సరిసమానత్వము - అవినాభావత్వము కల్పించజాలమని
మాత్రమే నా విన్నపము.
నిత్యనైమిత్తిక, యజ్ఞ-యాగాది కర్మలు మాత్రమే బ్రహ్మత్వానికి
(లేక) ఆత్మోపాసనకు మార్గమని అనలేమని మాత్రమే నా అభిప్రాయము.
అనునిత్యఆత్మోపాసన (లేక) ఆత్మయజ్ఞము అందరికీ అందుబాటుగా
ఉండగలదని నా మనవి.
ఆత్మజ్ఞానమును, ఈ కనబడే సర్వము ఆత్మ స్వరూపంగా
సందర్శించటమును ఏమరచి కర్మమార్గంలో సంచారాలు సలపటం
మహాశయమును ఏమరిచి ఉండటమేనని గుర్తు చేస్తున్నాను.
ఆత్మోపాసన/ ఆత్మజ్ఞానం/ ఆత్మయజ్ఞం క్రియాయజ్ఞము
హేతువు జన్మలకంటేముందే సర్వదా వేంచేసియున్న
పునర్జన్మ ఆత్మ యొక్క అనుభూతిని ప్రసాదించేది.
“జన్మలకు మునుముందే నేనున్నాను” అనే
అందింపజేసేది.
జన్మరాహిత్యత్వమును సంపదలు ఇచ్చేది సర్వత్యాగరూపము
89
: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము - గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము దోషము సర్వసాక్షిత్వము - అతితత్వము - అప్రమేయం
| లౌకికమైనక్రియా త్వము నిరూపించగలదు
లను పరిహరించగలదు
సర్వకాలములకు ఏకమై ఉన్న మరికొన్ని కర్మ కేవల సాక్షిత్వము
| కర్మఫలాలు దారితీసేది. ప్రసాదించేది. పునరావృత్తి దోషరహితమైనదివ్యవహారాలకు .
కలిగి దోషము పునరావృత్తి ఉన్నది.
, లౌకిక - ద్వంద్వాతీతము
ద్వంద్వములనుఅలౌకికము సమాచారములను
సరంజామాను,భేదత్వము అభేదము వైపుగా దారి చూపేది.
ఆశ్రయించవలసివస్తుంది.
“ఈ విధంగా కర్మల పరిమితిని - రహస్యాన్ని - ముఖ్యాశయాన్ని గమనించి
మహాదాశయంతో నిర్వర్తించబడుగాక!” అని నా ఉద్దేశ్యము.
అట్టివానిని మహాశయుడు అనిపిలుస్తాం.
ఆత్మ యొక్క తత్త్వమేమిటో ఎరుగుచూ కర్మలలో ప్రవేశించాలి.
అంతేగానీ, సర్వము - సమము- నిత్యము - అఖండము - అప్రమేయము
అగు ఆత్మ యొక్క ముఖ్య సమాచారము ఏమరచి "మేము అధికులము
మరొకరు కారు” ఇటువంటి భేదదృష్టులను ఆశ్రయిస్తూ - ప్రోత్సాహిస్తు - కర్మలను ప్రతిపాదించటమనేది దారి - తెన్ను తెలియని కర్మారణ్యములో -
ప్రవేశించటము వంటిది కాదా! అడవిలో దారితప్పినట్లే -
| చేయకుండా, సర్వసమభావమును బుద్ధిలో గుర్తుగా పెట్టుకోకుండా
కర్మారణ్యములో ప్రవేశిస్తే ?
’‘ఆత్మ’ అనే స్వగృహము తెలియరాక ‘14 లోకములు’ ఈ
| మహారణ్యంలో జన్మ-కర్మదిక్కుతోచక -తిరుగాడటమే మృత్యు పరంపరలకులోనై కదా!
అందుచేత ..
"కర్మనిరతి అసి-త్వమ్ - తత్త్వజ్ఞానము తో(తత్90

ఆత్మయజ్ఞము - గొల్లకలాపము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము కనిపించే ఎదురుగా నీవు ఆ పరమాత్మ యొక్క అనే జ్ఞానముతో ) సరిసమానమేనని ప్రత్యక్ష రూపమే ఉన్నావు - సిద్ధాంతీకరించలేముఅయి ఈశ్వరార్పితబుద్ధితో చేస్తే . అయినా ఏకర్మ ఆత్మజ్ఞానమే అవుతుంది.

అధ్యాయము–24.) కర్మల ఆవస్యకత

: ఓ పడతీ! భామామణీ! బ్రాహ్మణుడు నీవు ఏమి చెప్పుచున్నావమ్మా? బుద్ధితో కర్మలు చేయాలి. మంచిదే ఈశ్వరార్పిత !
అయితే…,
ఏదో ఒక కర్మ చేసి, విధి-విధానాలు లేకుండా, ప్రయోజనాలేమిటో
తెలియకుండా “ఈ కర్మ ఈశ్వరార్పితం” అంటే కుదురుతుందా? ఒక
“నేను చదువుకోను. అల్లరి పిల్లవాడు చిల్లరగా తిరుగుతాను. తోటి పిల్లలను
బాధిస్తాను. ఆ కర్మ శ్రీరామలింగేశ్వరునికి సమర్పిస్తాను”… అని అంటే
మా విప్రుల పెద్దవారుగాని, మీ గొల్లల పెద్దవారు గానీ ఒప్పుకుంటారా?
మరొకాయన “దుర్మార్గంగాను, దొంగతనాలు చేసి, తదితరులను
మోసగించి డబ్బు సంపాదిస్తాను. ఆ కర్మలు ఈశ్వరునికి సమర్పిస్తాను”….
అని నీతోగానీ, నాతోగానీ అంటూ ఉంటే, అది నీవుగానీ -నేనుగానీ
“ఈశ్వరార్పితకర్మ”… గా ఒప్పుకుంటామా? లేదుకదా!
అందుచేత ….,
కర్మలు భగవదర్పితముగా చేయాలనునది కర్మయోగ రహస్యమే!
శుభప్రదమే! అయితే “ఏ కర్మలు చేయాలి? ఏవి చేయకూడదు?” అని
మును ముందుగా ఎరిగి కర్మ చేయాలి కదా! “కర్మణోహ్యప్తి బోద్ధవ్యం!
అర్ధవ్యం
చ వికర్మణ:! అకర్మణశ్చ బోద్ధవ్యం! గహనా కర్మణోగతి:!” అని
గీతాచార్యుల వారు అంటున్నారు.
శాస్త్రములు
ఏ ఏ కర్మలు చేయాలి?
ఎట్లా చేయాలి?
. ఏ ఏ పాటించాలిమంత్ర-క్రియా విధానాలు -ఇవన్నీ జనులకు
బోధిస్తున్నాయి. అవన్నీ పఠించి మేము పురోహితులమై
91

:: అధ్యయన వ్యాఖ్యాన పుష్పము
- గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము . చేసే కర్మలు మంత్ర - క్రియా ఉన్నామువి
“ లోకులకు గుర్తు చేస్తూ ! మంత్రము - విధానము . అని గుర్తు చేస్తున్నాం- ఎరిగి చేయండిదానము
అంగములు శాస్త్రములచే నాలుగు నిర్దేశించినవి … అను - సమర్పణ”నిర్వర్తించబడటానికి కావలసిన కుశలతను మేము పరమాత్మ యొక్క సేనని
జనులకు అందిస్తున్నాము.
మేము నలుగురికి ఉపయోగపడతాము. "గా మంచి పనులు
; వారికి అన్నము పెడుతాము. పేదవారికి | చేస్తాము. ఆకలిగొన్న ధన సహాయం
విధానాలతో | చేస్తాము. ఇక శాస్త్రములు, మంత్ర - తంత్ర సంబంధమైన
మాకేమిలే !’’… అని అనుకుని | పూజ-వ్రతాదులతో సత్కర్మలు చేస్తే
కాకుండా మంచిదే! కేవలం శాస్త్రవిహిత కర్మలను అట్ల - సాధనలను
పూజ - వ్రతము మొ||వాటిని తిరస్కరించటానికి మాత్రమే సిద్ధపడుతూ, |
వారివారి అశ్రద్ధ - బద్ధకములకు కొనసాగించువారు, సాధనలను
తిరస్కరించువారు పిడివాదులే గానీ ఉత్తమ సిద్ధి కొరకు కర్మలను ఉ
పయోగించుకునే నేర్పు కలవారు కాదు. కర్మచేస్తే కదా…. అది
సమర్పించటం?
అట్లా కాకుండా….,
లౌకికమైన సేవ-దానము-ధర్మము చేయము.
శాస్త్రములు చెప్పే జప-వ్రత - యజ్ఞ యాగాదులు నిర్వర్తించే శ్రద్ధ -
కలిగిఉండము.
- ఎవ్వరైనా ఏదైనా కార్యక్రమము గురించి చెప్పితే వెంటనే తప్పులేను
టానికి ప్రయత్నిస్తాము - అంటూ రోజులు గడుపుతుంటే ?
ఓ భామా! అట్టి వారిని మేము లెక్కలోకి తీసుకోము.
- మేము శాస్త్రహృదయము పరిశీలిస్తున్నాము.
శాస్త్రములు చూపే మార్గంలో జప - వ్రత - పూజ - దేవాలు)
సేవ - దైవస్మరణ - ఉపవాస - నియమములు - వేకువజాము స్వామి
| నియమములు - తీర్థ అన్నిగాని యాత్రలు ….. వాటిలో మొ||నవి ఇటువంటి " కొన్ని గానీ, ఒకటి నిర్వర్తిస్తూ - రెండు గానీ అవకాశమున్నంత వరకు 92

- గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన పుష్పము - దరిజేరకుండా చూచుకోవటం బద్దకము , - ఇదే ఉండటంకర్మ మా
గుర్తు చేసే - నిష్కామ బ్రాహ్మణ అందరికీ కర్మ మార్గముజనులు .
.
మరొక్క సారి చెప్పుచున్నానుఎంత వరకు అవకాశముంటే జనులు అంత వరకు త్యజించి శాస్త్రవిహిత సర్వ కర్మలు బద్ద నిర్వర్తించటమే ఉచితం. ఎంతవరకు ఇరిస్తే అంత వరకు అది శుభప్రదమే! “నహి కశ్చిత్ క్షణమపి జాతు
పతి అకర్మకృత్” అని గీతా శాస్త్ర వాక్యం కదా! ఏదో కర్మ నిర్వర్తించకుండా
ని జీవుడూ ఒక్క క్షణం కూడా ఉండజాలడు. కాలమును వృధా చేస్తూ
బద్ధిని దోషభూయిష్టం చేసే అల్ప కర్మల కంటే శాస్త్రీయమైన - పుణ్య
ఉపాసనా - భగవత్ సంబంధమైన కర్మలు చేయటమే పదమైన ఉ
కూడా!
నీతం. శుభప్రదము పైగా…., పురాణ - ఇతిహాసములు, ధర్మ శాస్త్రములు కర్మల రహస్యము
బోధిస్తూ “పరిశుద్ధ కర్మలు జ్ఞానమునకు హేతువులు” … అని భోదిస్తున్నాయి.
శాస్త్రములు ఘోషిస్తున్నాయి.
”శాస్త్రములు ఎందుకు విజ్ఞులచే రచించబడ్డాయి?” అనే ప్రశ్నకు
మహనీయుల సమాధానమేమిటో విను.
॥ కర్మణా జాయతే భక్తి: భక్తి: జ్ఞానమ్ ప్రజాయతే |
3
జ్ఞానాత్ ప్రజాయతే ముక్తి: ఇతి శాస్త్రేషు నిర్ణయ: I
ఉత్తమ కర్మ భక్తికి, భక్తి ఆత్మజ్ఞానమునకు, జ్ఞానము ముక్తికి
దారిచూపుతాయన్నది ఆర్య వాక్యము.
కాబట్టి ఓ గోపబాలికా! ఆత్మజ్ఞానాన్ని ప్రతిపాదిస్తూ కర్మ నిరతిని,
శాస్త్రవిహిత చేయటం ఉచితం
కర్మ విధానములను నిందించటం, తక్కువ కాదు.
- కర్మ.. ఈ రెండూ
“రాము : మహాశయా! విప్రవర్యా! ”జ్ఞానము ఒకే ఫలాన్ని ప్రసాదిస్తాయి. కనుక రెండింటి తీరూ ఒక్కటే..
అవమే!
ఉ " మీరు దయచేసి ఏదైనా కదా! ఈ విషయంలో ప్రతిపాదిస్తున్నారు 93
: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన - గొల్లకలాపము పుష్పము ఆత్మయజ్ఞము సహాయంతో విశదీకరిస్తే నేను, ఈ సభికమహాశయులు | సమానం . : పొందుతాముకొంత సంతోషము ముందుగా పుష్పము కాస్తోందిచెట్టుకు . | బ్రాహ్మణుడు ఆ కాయగాఆ పుష్పము నశించి , పండుగా వికసిస్తోంది. క్రమంగా అగుచున్నదిఆ పుష్పము ఫలముగా అగుచున్నప్పుడు స్వయముగా పుష్పము . | నశిస్తోంది
కదా!
అట్లాగే….
నశియ
| జేసుకోగలదు. ఆత్మజ్ఞానము వికసించనంత వరకు ఈ జీవునికి ’కర్మలు
| అత్యంతావస్యకం. విహిత కర్మలు - శాస్త్ర ప్రవచిత ఉపాసనా కర్మలు త్యజించకూడదు. నిర్వహించవలసిందే!
గొల్లభామ : మహాత్మా! కర్మలు భక్తి - జ్ఞానములకు ముక్తికి దారి
చూపుతాయని అన్నారు కదా! దయచేసి ఈ విషయం చెప్పండి.
ఏఏ కర్మలు ఏ విధంగా నిర్వర్తిస్తే అవి పరిశుద్ధము - ఉత్తమము
అయిన ఆత్మజ్ఞానానికి, ముక్తికి దారితీయగలవు? వివరించమని నా
విన్నపము.
బ్రాహ్మణుడు : కర్మలు 3 రకాలు.
1. విహిత (లేక) మనకు నియమించబడిన కర్మలు.
2. ఇంద్రియ చాపల్యముతో అజ్ఞానమును జోడించి చేసే కామ
కర్మలు. “ఏదో నేను పొందాలి. నాకు కావాలి" అనే కాన
రాగములను పెంపొందించుకొని వ్యక్తిగత దృష్టితో చేసే కర్మల
3. సర్వగతమైన పరబ్రహ్మ దృష్టితో సర్వులకు శుభప్రదమై ఉ
అని కూడా విహిత కర్మలుఅంటారు, యజ్ఞాద్ధాత్ కర్మలు . జీవుని బుద్ధిని పరిశుద్ధపరచిద
TRAN
94
ల్లకలాపము ಅఇము :: అధ్యయన - వ్యాఖ్యాన భావ తరంగాలను పుష్పము
- ముక్తి ప్రసరింపజేస్తాయి.
“యజ్ఞార్ధాత్ కర్మణో అన్యత్ర ।
లోకో యం కర్మ బంధన: ॥’ ”"
విశ్వ్య తాదాత్మ్యముచే ఇంద్రియ చాపల్యము రకుల తో బంధము చేసే కామ- - పునర్జన్మ రాగ పూరితమైన హేతువులు అగుచున్నాయి.
విహిత - ఉపాసనా కర్మలు వేదముల చేత నిర్దేశించబడుచున్నాయి.
వేదములో … అక్షర పరబ్రహ్మము నుండే బయల్వెడలుచున్నాయి.
ఈ విధంగా సర్వ వ్యాపకుడగు ఆ పరబ్రహ్మమూర్తి యజ్ఞరూపుడై యజ్ఞకర్మల యందు ప్రకాశిస్తూ ఉంటారు. వేంచేసి ఉంటారు.
తస్మాత్ సర్వగతమ్ బ్రహ్మ ।
|
నిత్యమ్ యజ్ఞే ప్రతిష్ఠితమ్ ॥ - గీతా శాస్త్రం.
కాబట్టి యజ్ఞము పరమేశ్వర స్వరూపమే! ఇందులో సందేహము లేదు.
అందుచేతనే మా వర్ణాశ్రమ ధర్మాన్ని అనుసరించి ఉపనయనము
చేత ద్విజులమై వేదములచే సూత్రీకరించబడుచున్న యజ్ఞ - యాగ
క్రతు - మంత్ర - తంత్ర - విధానములన్నీ గురు సమక్షంలో శ్రద్ధగా అనేక
సంవత్సరాలు అభ్యసించి విప్రులమై శ్రద్ధాసక్తులు గలవారిచే యజ్ఞము
చేయిస్తూ ఉన్నాము. మేమే
యజ్ఞముల మంత్ర బలముచే బ్రహ్మమును పూజించి, ఉపాసించి
బ్రహ్మజ్ఞానము సంపాదిస్తున్నాము. బ్రహ్మభావనచే బ్రాహ్మణులమై జనులచే
గౌరవించబడుచున్నాము.
| గొల్లభామ : మహనీయా| ! ద్విజోత్తమాబాగానే ! విప్రవర్యా! మీరు చెప్పినదంతా
ఉన్నది. అయితే మీరు నాకు జనులచే చేయిస్తున్న యజ్ఞముల విషయమై
కొన్ని | విమర్శనా నేను
ఎవ్వరైనా పూర్వకమైన ఉన్నాయి. అభిప్రాయములు - ఎప్పుడైనా- లేకుండానే నిర్విఘ్నంగా ఎక్కడైనా ఏ బాహ్య-ఉపకరణములు నిర్వర్తించగల .
“గురించి ప్రతిపాదించదలచు కున్నానుఆత్మయజ్ఞము” . అందుకుగాను - జీవహింస
అగ్ని - హెూమము కార్యముల తోనూ 95
: అధ్యయన వ్యాఖ్యాన - పుష్పము - గొల్లకలాపము ఆత్మయజ్ఞము చేస్తున్న యజ్ఞముల గురించిన
లతో కూడి సంపదలు వెచ్చించి విమర్శల మీముందుంచుతానుమీరు అనుజ్ఞ ఇస్తే చిన్న చర్చ .
పూర్వకమైన